Sirküler : 2024-SR-2046
Konu: Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Tebliğ Yayımlandı
Tebliğ taslağının yayımlandığı 18 Ekim 2023 tarihinden yayımlandığı tarihe kadar geçen sürede, Tebliğ metninde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden bazıları, Tebliğ metninde yer alan açıklamaların daha anlaşılır hale getirilmesi amacıyla yapılmıştır. Diğer değişiklikler ise, Tebliğ kapsamında yer alan bazı hususların daha açıklığa kavuşturulması amacıyla yapılmıştır.
Bu değişikliklerden bazılarına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılabilir:
- Reel olmayan finansman maliyetinin muhasebe kayıtlarında gösterilmesi:
Tebliğ taslağında, reel olmayan finansman maliyetinin tevsikine ilişkin kayıt ve belgelerin açık ve kesin bilgiler içermesi gerektiği açıklanmıştı.
Tebliğin yayımlanan metninde yukarıdaki açıklamaya ilaveten, reel olmayan finansman maliyetinin, düzeltmeye esas tutarın tespitinde dikkate alınacağı, ayrıca muhasebe kayıtlarında gösterilmesinin söz konusu olmayacağı belirtilmiştir.
- Birikmiş amortismanların düzeltilmesi:
2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltilmesinde, birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltileceği açıklanmıştı; ancak konuya ilişkin herhangi bir örneğe yer verilmemişti.
Tebliğde konuya ilişkin olarak aşağıdaki örnek yer verilmiştir;
Örneğin; düzeltmeye esas değeri 1.000.000 TL ve birikmiş amortismanı 600.000 TL olan bir iktisadi kıymetin 2,45 düzeltme katsayısı ile düzeltilmesi sonucu değeri (1.000.000x2,45=) 2.450.000 TL, bu durumda iktisadi kıymetin değerinde ortaya çıkan artış oranı da, (2.450.000-1.000.000)/1.000.000=) %145 olacaktır. Amortisman tutarı bu oran dikkate alınarak düzeltilecek ve düzeltilmiş tutar (600.000+600.000x%145=) 1.470.000 TL olarak hesaplanacaktır.
Bu örnek, birikmiş amortismanların düzeltilmesine ilişkin uygulamanın adım adım nasıl yapılacağını somutlaştırmaktadır.
- Kanunen kabul edilmeyen giderlerin düzeltilmesi:
Tebliğ taslağında, kanunen kabul edilmeyen giderlerin düzeltilmesine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda, bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerin, 2024 hesap dönemi başından itibaren verilecek geçici vergi beyannameleri ile yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinde beyan edecekleri vergi matrahlarını tespit ederken, 2024 hesap dönemi başından itibaren gerçekleşen kanunen kabul edilmeyen giderler ile vergiden istisna edilmiş olan tutarları enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş tutarları ile dikkate alacakları, beyanname üzerinde ayrıca bir düzeltme yapmayacakları açıklanmıştı.
Tebliğde konuya ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir:
Buna göre, mükellefler 2024 hesap dönemine ilişkin verilecek geçici vergi beyannameleri ile yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinde beyan edecekleri vergi matrahlarını tespit ederken;
Ø Bilanço üzerinde düzeltmeye tabi tutulan parasal olmayan kıymetlerden kaynaklanan kanunen kabul edilmeyen giderleri düzeltilmiş tutarlarıyla,
Ø Vergiden istisna edilmiş olan kazançlarını ise bu kazançların belirlenmesine esas bilançoların düzeltilmesi sonucu oluşan farkları da içerecek şekilde belirlenen tutarlarıyla dikkate alacaklar, beyanname üzerinde ayrıca bir düzeltme yapmayacaklardır.
Bu kapsamda, ödenen trafik para cezası, binek otomobillere ilişkin akaryakıt gibi harcamaların gider olarak dikkate alınamayacak kısmı, gider olarak dikkate alınamayacak olan motorlu taşıtlar vergisi ödemeleri gibi harcamalar, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacağından, beyannamede mevcut tutarları üzerinden kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır. Fazladan ayrılmış amortisman tutarları gibi giderler, enflasyon düzeltmesine tabi tutulacağından, beyannamede düzeltilmiş tutarları üzerinden kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.
Vergiden istisna edilen kazançlarda enflasyon düzeltmesi
Tebliğin yayımlanan metninde, konuya ilişkin olarak aşağıdaki ilave açıklamalara yer verilmiştir.
“Aynı şekilde, vergiden istisna edilen kazançlar da enflasyon düzeltmesine tabi tutulan bilançolara göre tespit edilecek ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş kazanç tutarları beyannamede indirim konusu yapılabilecektir.
Örneğin, serbest bölgede faaliyette bulunan ve kazançlarının tamamı istisna kapsamında olan bir mükellef, 2024 yılı bilançosunu düzeltmeye tabi tutacak ve düzeltme sonucu oluşan kazanç tutarını beyannamede istisna olarak göstermek suretiyle matrahtan indirim konusu yapabilecektir.”
Bilgi edinilmesi rica olunur.
Saygılarımızla;
VERGİ DENETİM DANIŞMANLIK VE YMM A.Ş.
