Page 182 - VERGİ TEKNİĞİ

182 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ
DİĞER KORUNMA HÜKÜMLERİ
7- RÜÇHAN HAKKI 7.1. Garameten taksim
Amme alacaklarında rüçhan hakkı, 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 21 inci maddesinde düzenlenmiştir. Kelime anlamı olarak rüçhan; önce gelen, tekaddüm, üstünlük, imtiyaz anlamlarına gelmektedir.
Amme alacaklarında rüçhaniyet, kamu alacakları dışındaki 3 üncü şahıslara ait alacaklar söz konusu olması durumunda amme alacaklarını korumak amacıyla düzenlenmiştir. Buna göre amme alacaklarında rüçhan hakkı, üçüncü şahıslara ait alacakların söz konusu olması halinde amme alacağını üstün kılan bir koruma müessesesidir.167
Üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı içinde haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur.
Buna göre, üçüncü kişilerin haciz önceliğine rağmen amme idaresi sonradan hacze iştirak etmesi halinde garameten paylaşıma izin verilmesi rüçhan hakkı gereğidir. Buna mukabil amme idaresi tarafından tatbik edilen hacze sonradan iştirak eden üçüncü şahısların bu iştirake katılma olanağı bulunmamaktadır. Amme alacağının ödenmesinden sonra arta kalan kısma katılabilmektedir.168
Örnek: Amme borçlusu (Z) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer’i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masraflar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar 600.000,-TL’dir.169
1. Sıra: (B) şahsının haczi (500.000,-TL)
2. Sıra: Bandırma Vergi Dairesinin gelir vergisi alacağı için haczi (350.000,-TL)
Buna göre, üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı içinde haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur. Bu durumda, 600.000,-TL tutardan amme alacağına karşılık ayrılacak tutar;
167. ÖZDEMİR Muharrem. GÜZEL Ahmet. Amme Alacakları Tahsil Usul ve Esasları. Nobel Yayınevi. 2007 168. ÖZDEMİR Muharrem. Rüçhaniyetli Alacaklarda Öncelik Sırası. http://www.bilgilidenetim.com
169. 13.06.2007 tarih ve B.07.1.GİB.0.06.36/3676-302/53388 Tahsilat İç Genelgesi