Page 286 - VERGİ TEKNİĞİ

286 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ 1.5.4. İdarenin takdir hakkı
Tecil hükmünü düzenleyen 48 inci maddenin birinci fıkrasında “tecil olunabilir” demek suretiyle idareye geniş yetki tanımıştır. Amme alacağını güvence altına almakla sorumlu olan amme idaresine tanınan bu yetki ile idareye yüklenilen sorumluluk ile paralellik arz etmektedir. Bu bağlamda Danıştay 3.Dairesinin249 bir kararında ‘vergi borçlarının ertelenmesi konusunda idarenin geniş takdir hakkı olduğundan talebinin samimi olarak kanıtlanması gerekir’ denilmektedir.
Bu nedenle alacaklı amme idareleri, icra takibine başlama ya da icrayı devam ettirme hallerinin varlığında borçlunun “çok zor” durumda kalacağını öngörür ve takdir ederlerse maddedeki şartlarla amme alacağını tecil edebilirler.
Tecilin yapılması sırasında amme alacağının tecil dolayısıyla tehlikeye girmemesi, teminat altına alınması şartları göz önünde bulundurulacağı gibi, “çok zor” durumun takdirinde de icra takibine başlanılması ya da takibin devamı halinde borçlunun gelir kaynaklarının ortadan kalkmasına ya da faaliyetlerinin devamının engellenmesine sebebiyet verilip verilmediğinin de bir ölçü olarak göz önünde bulundurulması icap etmektedir.
Danıştay 7 inci Dairesi250 bir kararında “davada gerek taksitlendirme talebi bakımından idareye geniş takdir hakkı tanınmış ve herhangi bir mecburiyet yüklenmemiş bulunmaktadır. Bu itibarla idarece takdir hakkına dayanılarak tecil ve taksitlendirme talebinin reddi yolunda tesis edilen işlemde bir isabetsizlik görülmemiştir” denilerek ihtiyarilik ve takdir hakkının amme idaresinde olduğu açıkça belirtilmektedir” denilmektedir.
Ancak bu yetkinin keyfi olarak uygulanma durumu söz konusu olamaz. İdarenin keyfi uygulamaları yargı denetime tabi olduğu bilinmelidir. Nitekim Danıştay 7’nci Dava Dairesi251; Çok zor durum şartının kamu borçlusu bakımından gerçekleştiği ibraz edilen belgelerden anlaşılıyor ise ve idare tarafından talebin reddi hakkında başka bir gerekçe gösterilmemişse, red kararının iptal edileceğine hükmedilmiştir.
240. 04.06.1986 tarih ve 1495 No’lu kararı
241. Esas No: 1975/3002, Karar No:1976/453
242. Kemal AYKAÇ, (1976), Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuni Seçkin Kitabevi, Ankara