Page 158 - VERGİ İCRA

142 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİCRA
1163 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde, ana sözleşmede aksine hüküm olmadıkça kooperatifin alacaklılarına karşı yalnız mamelekiyle sorumlu olacağı, 29 uncu maddesinde, kooperatifin varlığı borçlarını karşılamaya yetmediği hallerde, ortaklarının da şahsen ve sınırsız olarak sorumlu tutulacaklarının ana sözleşme ile hüküm altına alınabileceği, bu takdirde alacaklıların kooperatifin i ası veya diğer sebeplerle dağılması halinde alacaklarını tamamen sağlayamazlarsa, kooperatifin borçlarından dolayı kooperatif ortaklarının zincirleme ve bütün varlıklarıyla sorumlu olacağı; anılan Kanunun 30 uncu maddesinde ise, kooperatif borçları için her ortağın kendi payından fazla olarak şahsen ve belirli bir miktara kadar kooperati en sonra sorumlu olacakları hususunda ana sözleşmeye bir hüküm konabileceği ve ortakların tek başına sorumlu olacakları miktarın kooperati eki paylarının tutarı ile orantılı olarak da gösterilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Dolayısıyla, kooperati erin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının kooperati n ana sözleşme ile tayin edilen kanuni temsilcilerinin mal varlığından tahsili yoluna gidilmesi, sonuç alınamadığı takdirde ancak kooperati n i ası, dağılması veya dağılmasına karar verilmesinden ve tas yesinden sonra kooperati n mal varlığının borçlarını ödemeye yetmediğinin anlaşılması halinde, kooperatif ortaklarının ana sözleşmede belirlenen sorumluluk durumlarına göre ortaklara müracaat edilmesi gerekmektedir.184
Vergi Usul Kanunu’nun 10 uncu maddesinde tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un mükerrer 35 inci maddesinde de kanuni temsilcilerin sorumluluğu başlığı altında benzer düzenlemeleri içermektedir. Buna göre yönetim kurulu ile kooperati n yönetimi için görevlendirilen ortak veya ortak olmayan müdürler kanuni temsilci olarak addedilerek takip edilecektir.
Üretim Pazarlama Kooperati nezdinde yapılan takip işlemleri sonucunda kooperati n mal varlığından, vergi ve buna bağlı alacakların tamamen veya kısmen tahsil edilememesi halinde, kanuni temsilcilerin mal varlığından, kanuni temsilcilerden de tahsil edilememesi durumunda, kooperatif ortaklarının ana sözleşmede belirlenen sorumluluk hallerine göre, hisseleri oranında ortaklara müracaat edilmesi gerekmektedir. Öte yandan, kooperatif ortaklarının amme alacağından sorumluluğu, üyeliklerinin devam ettiği dönemlerdeki hisseleri nispetinde olacaktır.185
184 Tahsilat Grup Müdürlüğünün 6183 sayılı kanun ile ilgili olarak uygulama birliğinin sağlanması amacıyla tamimlerin güncellenmesi çalışması 185 Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığının B.07.1.GİB.4.54.15.01 sayılı özelgesi