Page 64 - VERGİ İCRA

48 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİCRA 3.9.1. Para
6183 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde herhangi bir ayırıma tabi tutulmadan “para” teminat gösterilebilecek değerler arasında gösterilmiştir. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 Sayılı Kararın 2 inci maddesinde Türk Parası, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre Türkiye’de tedavülde bulunan veya tedavülden kaldırılmış olsa bile değiştirme süresi dolmamış olan paraları, döviz (kambiyo) ise, efektif dâhil yabancı parayla ödemeyi sağlayan her nev’i hesap, belge ve vasıtaları ifade eder.
Madde metninin lafzında para, tedavüldeki Türk Lirası ve/veya döviz olarak nitelendirilmemiştir. Örneğin; Mülga Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliğinin “Teminat Olarak Kabul Edilebilecek Değerler” başlıklı 15 inci maddesinde tedavüldeki Türk Lirası ve idarece belirlenecek döviz cinsi ayrı bentlerde teminat olarak kabul edilebilecek değerler arasında sayılmıştır.
Burada görüleceği üzere 6183 sayılı kanunda teminat olarak gösterilebilecek değerlerden birincisi genel bir ifade ile para olarak tela uz edilmiş olup “para” ifadesinin hem tedavüldeki Türk Lirası hem de döviz olarak ifade edilen yabancı paraları kapsadığı açıktır. Ancak her yabancı parayı bu kapsamda değerlendirmemek gerekir. Konvertibilite özelliği olan ve serbest döviz piyasasında diğer yabancı paralara ve altına dönüşebilme özelliğinin aranılması gerekir. Aksi durumda teminat olarak alınacak yabancı para serbest piyasa şartlarında karşılık bulamayacak ve Türk parasına dönüşemediği için teminattan alınma sebebi olan amme alacağının korunması amacı gerçekleşmeyecektir.
3.9.2. Teminat mektupları
Resmi kurum ve kuruluşlara, diğer gerçek ve tüzel kişilere hitaben, belirli bir edimin ya da taahhüdün, belirlenen sürede ve şartlar uyarınca yerine getirileceğini taahhüt eden, yerine getirilmez ise söz konusu taahhüt bedelinin banka tarafından ödeneceğini garanti altına alan belgedir.
Bununla edimi borçlu tarafından zorunlu olan bir borç, üçüncü bir şahıs tarafından alacaklıya karşı sorumlu tutulacağı tutar, belirlenmek suretiyle yazılı şekilde te’min edilir. Bu şekilde bankaların, borçluların borçlarını alacaklı tahsil dairesine karşı ödemeyi temin ettiklerine dair borç miktarı ve ödeme süresi belirtilmek suretiyle verdikleri yazılı belgeye teminat mektubu denir. Teminat mektubunun düzenlenmesinde kendisine hitaben banka tarafından teminat mektubu verilen kişiye (6183 kapsamında amme alacaklısı) muhatap; bankanın lehine gayri kredi açtığı, teminat mektubu verdiği borçluya da lehtar denilir.