Page 277 - VERGİ TEKNİĞİ

Amme idaresince belli plan dâhilinde mükellef lehine ertelenmesinin de devlete maliyeti söz konusu olacaktır. Oysaki vergi alacağının zamanında elde edilmesi, kamu hizmetlerinin zamanında ve tam olarak yapılması anayasal zorunluluktur. Verginin zamanında beyan edilmemesi ya da ödenmemesi sonucu devlet alacağını haksız olarak elde tutan mükellefler, finansman sıkıntılarını gidermek için faizsiz bir fon oluşturmak suretiyle maddi bir kazanç sağlamaktadırlar. Devlet ise, vergi gelirlerinin bir bölümünden yoksun kalmakta, bunun sonucu olarak da harcamalarını kısmakta ya da borçlanmaktadır. Devletin harcamalarının kısılması sonucunda, toplum bazı kamu hizmetlerinden yoksun kalmakta, borçlanması ise kamu hizmetlerinin maliyetini arttırmakta, kamu yatırım ve cari harcamalarının azalmasına, işsizlik, enflasyon ve bozuk gelir dağılımına neden olmaktadır.
Günümüz ekonomisinde, özellikle enflasyon dönemlerinde, paranın belirli bir dönemin başındaki reel satın alma gücü ile o dönemin sonundaki reel değeri arasında enflasyon oranında bir azalma olmaktadır. Bu nedenle, her alacak-borç ilişkisi bir faiz uygulamasını gerektirmekte; dolayısıyla faiz ile hem paranın sahibine tasarrufta bulunmasının karşılığı ödenmekte, hem de paranın satın alma gücü korunmaktadır.238
Bu nedenle amme alacağının vadesinde ödenmemesinden doğan ve hazinenin enflasyondan kaynaklanan kaybının telafisi amacıyla belli şartlarda, vergi mükellefiyetine bağlı olarak ortaya çıkan ek bir mükellefiyettir. Diğer bir ifade ile tecil faizi, idareye önceden haber verilmek ve dolayısıyla izin alınmak koşulu ile belli bir borcun geciktirilerek ödenmesinden doğan kamu zararının giderilebilmesi için borçlu tarafından ödenen bir pay veya bedeldir.239
1.3. Tecile konu alacakların kapsamı
6183 Sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre, Amme borcunun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla, alacaklı amme idaresince veya yetkili kılacağı makamlarca; amme alacağı 36 ayı geçmemek üzere ve faiz alınarak tecil olunabilir.
Tecil salahiyetini kullanacak ve bu salahiyeti devredecek olanlar, Devlete ait amme alacaklarında ilgili vekiller, vilayet hususi idarelerine ait amme alacaklarında valiler, belediyelere ait amme alacaklarında belediye reisleridir.
238. Dr. Levent DEMİRDAĞ. Vergi Denetmeni. Gecikme Zammı ve Gecikme Faizinin Türk Vergi Sistemindeki Yeri ve Önemi 239. Veysi Seviğ. Tecil Faizi Gider Olmalıdır, Dünya Gazetesi, 03.04.2002
Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ 277