Page 342 - VERGİ TEKNİĞİ

342 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ
yükümlülerinin vergilerini zamanında ödememeleri; devlet câri harcamaları ile devlet yatırımlarının ya aksamasına ya da borçlanma yoluyla finansmanına neden olduğu için enflasyon, işsizlik ve gelir dağılımında eşitsizlik gibi önemli ekonomik dengesizliklerin kaynağını da oluşturmaktadır. Bu olumsuz etkiler, yüksek oranlı enflasyon dönemlerinde daha çabuk ve daha şiddetli olarak hissedilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 112 inci maddesini değiştiren 3239 sayılı yasanın, yurdumuzda yüksek enflasyonun mevcut olduğu dönemde çıkarılıp yürürlüğe girdiği göz önünde tutulursa yasa koyucunun asıl amacı yukarıda bahsedilen olumsuz etkileri ortadan kaldırmaya yöneliktir. Böyle yapmakla, devlet maliyesi korunduğu ve istenmeyen ekonomik aksaklıkların ortaya çıkması engellendiği gibi, vergisini zamanında ödeyen yükümlü ile ödemeyen yükümlü arasında bir eşitsizliğin doğmasına da fırsat verilmemiş olmaktadır.265
3.2. Gecikme faizi ile gecikme zammının karşılaştırılması
Türk vergi hukukunda yer alan gecikme zammı ile gecikme faizi uygulamada zaman zaman birbirine karıştırılmakta, uygulamada yanlış uygulamalara sebebiyet verilmektedir. Gecikme faizi 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 112 inci maddesinde, gecikme zammı ise 6183 Sayılı A.A.T.U.H.K’nun 51 inci maddesinde düzenlenmiştir.
Gecikme faizi, vergiyi doğuran olayın sonradan öğrenilmesi nedeniyle (resen, ikmalen ve idarece) olağan dışı yapılan vergilendirme işlemlerinde uygulanan ve gecikme zammından ayrı tahsil edilen bir ek yükümlülüktür. Bu tanımdan hareketle Gecikme faizi, vergilendirmenin tarh, tebliğ ve tahakkuk aşamasında ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Gecikme faizi, ikmalen, re’sen veya idarece tarh olunan vergiler için hesaplanan diğer bir ifade ile zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergilerin asıllarına tatbik edilen fer’i nitelikteki cezadır. Gecikme faizi; tahakkuk ve vadeye göre geriye doğru hesaplanır.
Gecikme zammı ise, vadeyle ödeme tarihi arasında geçen süre için uygulanır. Gecikme faizinin oranı 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranına bağlanmıştır. Gecikme faizinin hesaplanmasında ay kesirleri nazara alınmaz.
Gecikme zammı ise tahakkuk etmiş ve ödeme vadesi gelmiş olmasına rağmen ödenmeyen vergilere uygulanan ek bir müeyyidedir. Diğer bir ifade ile vergi borcunun zamanında ödenmemesinden dolayı alınan zamlar, asıl alacağa bağlı olarak ortaya çıkan fer’i nitelikte belli oran ve miktarlardaki ek yükümlülüklerdir.
265. Anayasa Mahkemesinin 27.9.1988 tarih ve Esas Sayısı: 1988- 9, Karar Sayısı: 1988- 28