Page 364 - VERGİ TEKNİĞİ
P. 364
364 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ
Bu nedenle, uzlaşma mükelleflerin adlarına yapılan tarhiyatı yargıya intikal ettirmeden önce vergi idaresi ile tahakkuk edecek vergi ve ceza hususunda anlaşmak için başvurabilecekleri idari çözüm yoludur.
Türk vergi sistemimizde uzlaşma, Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği278 ve Tarhiyat Sonrası Uzlaşma279 olmak üzere iki şekilde düzenlenmiştir. Mükellef bunlardan sadece birinden yararlanabilir. Tarhiyat öncesi uzlaşma hükümleri 213 sayılı Vergi Usul Kanununun EK 11’nci maddesinde düzenlenmiştir.
Vergi Usul Kanununun 4444 sayılı kanunun 7’nci maddesiyle EK 1’nci maddesinde uzlaşmanın konusu ve kapsamına yer verilmiştir. Buna göre uzlaşma talebinde bulunabilmek için bazı şartların oluşması gerekir. Ancak uygulamada bu koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin ispatı idareye düştüğünden ve uzlaşmada idare menfaati dikkate alındığında uygulamada mükellefin gerekli koşulları taşıdığı addolunur. Bu bağlamda mükellefin aşağıdaki şartları taşıdığından bahisle uzlaşma talebinde bulunabilir. Bunlar;
a) Kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten,
b) Mükellef tarafından, ikmalen, re’sen, veya idarece yapılacak tarhiyatta vergi ziyaına sebebiyet verilmiş olması nedeniyle,
c) 369’uncu maddede yazılı yanılmadan kaynaklandığı,
d) 116,117 ve 118’nci maddelerde yazılı vergi hataları ile bunların dışındaki her türlü maddi hatanın bulunduğundan bahisle,
e) Yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda görüş farklılığının olduğunun, ileri sürülmesi halinde uzlaşma talebinde buluna bilinir.
3.4.3.2. Uzlaşmanın kapsamı
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun Uzlaşma müessesesini düzenleyen EK 1- 11 inci maddelerinde kanun gerekçesi olarak “Vergi ihtilaflarının süratle halli ve böylece mükelleflerin tereddütlerinin bir an evvel gidilerek huzura kavuşmalarının temini, amme alacağının vaktinde hazineye intikali ve nihayet itiraz ve temyiz mercilerinin işlerini hafifleterek ihtilaflar üzerine daha titizlikle eğilmelerine imkân sağlanması maksadıyla kanuna uzlaşma müessesesi ithal olunmuştur. Böylece, mükellefle idare arasında vergi yönünden zuhur edecek ihtilafların yine kendi aralarında görüşülerek halli yolu açılmış bulunmaktadır.” denilmektedir.
278. 31.10.2011 tarih ve 28101 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. 279. 3 Şubat 1999 tarih ve 23600 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
