Page 512 - VERGİ TEKNİĞİ

512
Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ
YEDİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ ÇIKMA ZAMMI
7- Haksız Çıkma Zammı
7.1. Haksız çıkma zammı nedir?
1982 Tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “Hak Arama Hürriyeti” başlıklı 36 maddesinin 1 inci fıkrasında, “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir” hükmü yer almaktadır.
Bunun yanında Anayasa’nın “Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması” başlıklı 13’üncü maddesinde, “Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz” denilmektedir.
Keza Anayasa’nın 125 inci maddesinde de “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirim tarihinden başlar” denilmek suretiyle idarenin iş ve işlemlerin yargı denetimine açık olduğu hüküm altına alınmıştır.
Nitekim Anayasa Mahkemesi, Anayasanın temel niteliklerinden olan “Hukuk Devleti” ilkesini tanımlarken “Bütün işlem ve eylemlerinin hukuk kurallarına uygunluğunu başlıca geçerlik koşulu sayan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurmayı amaçlayan ve bunu geliştirerek sürdüren, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, insan haklarına saygı duyarak bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, Anayasa ve hukuk kurallarına bağlılığa özen gösteren, yargı denetimine açık olan, yasaların üstünde yasa koyucunun da uymak zorunda olduğu temel hukuk ilkeleri ile Anayasa’nın bulunduğu bilincinde olan devlettir” şeklinde açıklama getirmiştir.
Gerek Anayasanın ilgili hükümleri ve gerekse de Anayasa Mahkemesinin hukuk devlet olmanın ilkeleri belirleyen kararlarında idari işlemlerin yargı denetime açık olduğu diğer bir ifade ile idare tarafından düzenlenen idari nitelikteki işlemlere karşı yargı mercileri önünde dava edilebilmesi her zaman mümkündür. Ancak, idari işleme karşı açılan davanın reddi hâlinde 6183 sayılı Kanunu’nun 58 inci maddesinde itirazında haksız çıkan amme borçlusuna % 10 oranında haksız çıkma zammı öngörülmektedir.