Page 513 - VERGİ TEKNİĞİ

Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ 513
Bu durum bir sınırlandırma yapılmaksızın her türlü ret kararı sonrasında haksız çıkma zammı alınmasına imkân verilmesi nedeniyle kişilerin yargı yoluna başvurmasını zorlaştırıcı ve caydırıcı bir etki yaratmaktadır. Bu durumun Anayasa hükümleri bağlamında değerlendirilmiş olup hangi işlemlerde haksız çıkma zammı öngörüleceği ve uygulama esasları detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Devlete, il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer’i amme alacakları ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile bunların takip masrafları hakkında 6183 sayılı Kanun hükümleri tatbik olunur.
Devlet tüzel kişiliğini oluşturan kamu idareleri, genel bütçeye dahil kamu idareleridir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu devlet tüzel kişiliğini oluşturan kamu idarelerini kanuna ekli (I) sayılı cetvelde göstermiştir. Bu anlamda 6183 sayılı Kanunu’nun 58 nci maddesinde ele alınan ve ödeme emrine karşı itirazında haksız çıkan amme borçlusuna uygulanacak % 10 oranındaki haksız çıkma zammı fer’i nitelikteki amme alacağıdır.
Amme alacakları hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödenir. Bu ödeme müddetinin son günü amme alacağının vadesi günüdür. Amme borçlusu isterse borcunu belli zamanlardan önce ödeyebilir. Bununla birlikte hususi (özel) kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacakları Maliye Bakanlığınca belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir.
Belirtmek gerekir ki amme borcunun ödeme vadesi geçmeden cebri takip süreci başlatılamaz. Bu anlamda ödeme emrinin tebliği ile birlikte cebri takip süreci başlar. Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir “ödeme emri” ile tebliğ olunur.
Bu yönüyle ödeme emri, amme borçlusuna borcunun durumunu bildiren ve ödenmesi için talimat içeren bir belgedir. Bu belge icra-i takibatın başlatılması için borçluya mutlak surette tebliği gerekir. Bu yönüyle ödeme emri şekle bağlı hukuksal bir işlemdir. Ödeme emri ile cebri takibat başlatılacağından kurallara uygun olarak tebliğ edilmesi gerekir. Ödeme emri tebliği vergi usul kanunu hükümleri uyarınca yapılır. Belirtilen hukuksal şekil şartlarına uymayan ödeme emirleri bir davet mektubu olarak telakki edilir ve bu şekilde işlem görür.