Page 541 - VERGİ TEKNİĞİ

Bu yaptırımın temel amacı yükümlüyü beyanda bulunmadığı için cezalandırmak değil, mal beyanında bulunmaya zorlamaktır. Hapsen tazyik edilmeye başlandıktan sonra mal beyanında bulunan borçlu serbest bırakılacaktır. Çünkü hapsen tazyik yaptırımı, borçlunun mal beyanında bulunmasını sağlamak için konulmuş bir tedbir olup, tetkik merci hapisle tazyike “mal beyanında bulunuluncaya kadar kaydıyla karar verir. Bu nedenle kamu borçlusunun mal beyanında bulunması halinde, yaptırımın uygulanmasına son verilecek ve ilgili kişi serbest bırakılacaktır. Öte yandan yükümlü mal bildiriminde bulunmasa dahi, hapsen tazyik yaptırımı yasanın açık hükmü gereği en fazla üç ay uygulanabilir.458
Borçlu hakkında hapsen tazyik kararı verilebilmesi için tahsil dairesince icra mahkemesine yapılacak başvurular için anılan maddeye göre öncelikle suçun işlendiği tarihin ve idarenin suçu öğrendiği tarihin tespiti önem arz etmektedir.
Buna göre, ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiğini gösteren tebliğ alındısının, tahsil dairesine intikal ettiği tarihin suça ıttıla tarihi (suçu öğrenme günü) olarak kabul edilmesi gerekmekte, her halükarda suçun işlendiği tarihten itibaren bir yılı geçmemek kaydıyla suçu öğrenme tarihinden itibaren üç ay içerisinde icra mahkemesine şikâyet yoluna gidilmesi icap etmektedir.
Amme borçlusunun tüzel kişi olması halinde, mal bildiriminde bulunma yükümlülüğü kanuni temsilcisine ait olduğundan, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen kanuni temsilciler hakkında hapsen tazyik kararı alınarak uygulanması gerekmektedir. Bu bilgiler ışığında hapsen tazyik kararının tatbik edilebilmesi için aşağıdaki şartların oluşması aranır.
a) Borçluya ödeme emri tebliğ edilmiş olmalıdır,
b) Hapsen tazyik uygulaması vergilendirmenin tahsil aşamasında söz konusu olabilir,
c) Yükümlü, kendisine ödeme emri tebliğ edilmiş olmasına rağmen vergi borcunu 15 gün içerisinde ödememiş ve mal bildiriminde de bulunmamış olmalıdır,
d) Yükümlü hakkında aynı vergi borcuna ilişkin olarak daha önceden bu yaptırım uygulanmamış olmalıdır.
e) Hapsen tazyik yaptırımı yükümlü hakkında “bir defaya mahsus” olmak üzere uygulanabilir. Yasanın bu ifadesi “hapis ile zorlama yaptırımına belli bir amme borcu bakımından sadece bir defa başvurulabilir” şeklinde anlaşılmalıdır.
Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ 541
458. www.turkhukuksitesi.com