Page 544 - VERGİ TEKNİĞİ

544 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİ TEKNİĞİ
4- HACİZ YOLU İLE TAKİP USULÜ
4.1. Kesin (Kat’i) haciz
6183 Sayılı Kanunun 62 ve müteakip maddelerinde haciz müessesesine değinilmiş olup buna göre haciz, borçlunun mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince saptanan borçlu veya üçüncü kişiler elindeki menkul ile gayrimenkuller de, alacak ve haklarından amme alacağına yetecek miktarına tahsil dairesince el konulmasıdır.
Haciz işleminin başlatılmasının ön koşulu hiç şüphe yok ki ödeme emrinin tebliğ edilmesidir. Ancak ödeme emrine karşı dava açılması yürütmeyi durdurmadığı için davanın kesinleşmesi beklenmeden haciz işlemi yapılabilir. Borçlunun mallarından hangilerinin haczedileceği hakkında karar verirken 6183 sayılı kanun hükümlerini göz önünde tutmak gerekir. Haczedilemeyecek mallar, kısmen haczedilecek mallar ve yetişmemiş malların haczi ile ilgili hükümler dikkate alınması gerekir.
Bunun yanında borçlunun mal bildiriminde gösterdiği menkul ve gayrimenkul mallar teminat olarak değerlendirilemez ancak haciz varakasına istinaden haczedilmesi gerekir.460
Borçlu tarafından başkasının olduğu beyan veya üçüncü şahıs tarafından ihtiyaten haciz veya istihkak iddia edilmiş malların haczi en sonraya bırakılır. Ancak haczolunan gayrimenkul artırmaya çıkarılmadan, borçlu, borcun itfasına yetecek menkul mal veya vadesi gelmiş sağlam alacak gösterirse gayrimenkul üzerinde haciz baki kalmak üzere gösterilen menkul veya alacak da haczolunur. Şu kadar ki, bu suretle mahcuz kalan gayrimenkulün idare ve işletmesine ve hasılat ve menfaatlerine tahsil dairesi müdahale etmez.
Tahsil dairesi alacaklı amme idaresi ile borçlunun menfaatlerini mümkün olduğu kadar telif etmekle (korumakla) mükelleftir. Menkul ve gayrimenkul mallar ile alacak ve haklardan hangilerinin öncelikli haczedileceği konusunda amir bir hüküm bulunmadığından borçlunun da çıkarları göz önünde tutularak taşınması, paraya çevrilmesi en kolay ve masrafsız olan mallar tercih edilmelidir. Bilinmelidir ki hacizden gaye ve maksat amme borçlusunu cezalandırmak değil amme alacağının en kolay, en masrafsız ve en ihtilafsız bir şekilde haciz işlemini hallederek alacağının hazineye irat kaydedilmesini sağlamaktır. Hazine ve Maliye Bakanlığı genel tebliğlerinde amme borçlusunun ekonomik ve ticari hayatını olumsuz etkileyecek haciz işlemlerinden kaçınılması gerektiğini vurgulamıştır.
460. Danıştay 4. Dairesinin 29.11.2011 tarih ve Esas No:9554, Karar No:2011/10534