Page 143 - ÜSTADNAME
P. 143
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 123
1.1.8.3.9. Ali Rıza REYMEN ve İcraatları
1885 Edirne’de doğumlu olup, 24.06.1906’da Mekteb-i Mülkiyye-i
şahaneden mezun olmuştur. Edirne Vilâyeti Maiyet Memurluğu, Edirne
Mektebi İdadî Mülkiyesi Müdür Vekilliği, Edirne Ceride-i Resmiye
Muharrirliği ve Edirne Vilâyeti Evrak Müdür Vekilliği görevlerinde
bulunduktan sonra, 20.10.1910 tarihinde açılan sınavı kazanıp, 02.11.1910
tarihinde Müfettiş Muavini olarak Teftiş Kuruluna girmiştir.
Maliye Teftiş Heyeti Reisliğinde (01.06.1928-01.03.1930), Maliye Müsteşarlığında
(26.02.1930-20.06.1933), daha sonra Duyûnu Umumiye Komiserliğinde ve Paris Türk
Borçları Bürosu Başkanlığında bulunmuştur. 1942 yılında İktisadî Devlet Teşekkülleri
Tekaüd Sandığı Müdürlüğüne nakledilmiş; 1949’da emekliye ayrılmış, 1965 yılında vefat
etmiştir. Arapça, Farsça ve Fransızca bilmekte ve “Fahri Maliye Müfettişi” unvanına
sahiptir.105
Ali Rıza REYMEN’in Maliye Müsteşarlığı döneminde, İstanbul Defterdarlığı Varidat
Tetkik Memuru tarafından yapılan bir vergi incelemesi ve sonrasında yaşanan olaylarla
ilgili kendisine bir dosya intikal eder. Olay şöyle gelişir: Varlıklı bir yahudi tüccar olan
Salamya ROSO ile şekerci namıyla meşhur Nurettin Bey ortak olurlar. Bu ortaklık çok
uzun sürmez. Bir zaman sonra Nurettin Bey ortağı Salamya ROSO’yu kazanç vergisini
eksik bildirdiğinden bahisle İstanbul Defterdarlığına ihbar eder. Okul arkadaşı ve yakın
dostu İstanbul Defterdarı Şefik Bey, Nurettin Beyin tanıdığıdır. İstanbul Defterdarı bu
yakınlık sebebi ile ihbar dosyasını gizli emirle Varidat Tetkik Memuru Hamit Bey’e intikal
ettirir. İstanbul’da 50 Varidat Tetkik Memuru vardır. Ancak içlerinde en cevvalleri Hamit
Bey’dir. Hamit Bey, ihbar evrakını tetkik eder ve düzenlediği raporu Defterdarlığa sunar.
Ancak yakın arkadaşının ihbarı üzerine başlatılan tahkikat üzerine Defterdar, Hamit Beyi
matrahı düşük göstermekle itham ederek yazdığı cezayı az bulur ve bunun sebebi olarak da
Salamya ROSO’dan rüşvet almasına bağlar.
Defterdar Şefik Bey, hiçbir araştırma ve soruşturma yapmadan konuyu Maliye
Müsteşarlığına bildirir ve Müsteşar Ali Rıza REYMEN Bey, “Defterdar Şefik Bey’e hak
vererek bu memur hırsızdır. Bize vasıl olan malumat bunu intaç etmiştir. Onun içindir ki,
oradan uzaklaştırmak gayesiyle tayini Hakkâri Gevar (Yüksekova) ilçesine sürgün edilir.
Bazı işler vardır ki, kanunen tespiti mümkün değildir106’ şeklinde durumu açıklar.
105 http://www.edirnetarihi.com/bilinmeyen-onemli-bir-sahsiyet-edirneli-ali-riza-reymen.html
106 Murat KORALTÜRK, Cem ÇETİN. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyeleri. Bir Devlet Memurunun 1930’ların Türkiye’sindeki Hukuk Mücadelesi. https://
kebikecdergi.files.wordpress.com/2012/07/24_koralturk-cetin1.pdf
1.1.8.3.9. Ali Rıza REYMEN ve İcraatları
1885 Edirne’de doğumlu olup, 24.06.1906’da Mekteb-i Mülkiyye-i
şahaneden mezun olmuştur. Edirne Vilâyeti Maiyet Memurluğu, Edirne
Mektebi İdadî Mülkiyesi Müdür Vekilliği, Edirne Ceride-i Resmiye
Muharrirliği ve Edirne Vilâyeti Evrak Müdür Vekilliği görevlerinde
bulunduktan sonra, 20.10.1910 tarihinde açılan sınavı kazanıp, 02.11.1910
tarihinde Müfettiş Muavini olarak Teftiş Kuruluna girmiştir.
Maliye Teftiş Heyeti Reisliğinde (01.06.1928-01.03.1930), Maliye Müsteşarlığında
(26.02.1930-20.06.1933), daha sonra Duyûnu Umumiye Komiserliğinde ve Paris Türk
Borçları Bürosu Başkanlığında bulunmuştur. 1942 yılında İktisadî Devlet Teşekkülleri
Tekaüd Sandığı Müdürlüğüne nakledilmiş; 1949’da emekliye ayrılmış, 1965 yılında vefat
etmiştir. Arapça, Farsça ve Fransızca bilmekte ve “Fahri Maliye Müfettişi” unvanına
sahiptir.105
Ali Rıza REYMEN’in Maliye Müsteşarlığı döneminde, İstanbul Defterdarlığı Varidat
Tetkik Memuru tarafından yapılan bir vergi incelemesi ve sonrasında yaşanan olaylarla
ilgili kendisine bir dosya intikal eder. Olay şöyle gelişir: Varlıklı bir yahudi tüccar olan
Salamya ROSO ile şekerci namıyla meşhur Nurettin Bey ortak olurlar. Bu ortaklık çok
uzun sürmez. Bir zaman sonra Nurettin Bey ortağı Salamya ROSO’yu kazanç vergisini
eksik bildirdiğinden bahisle İstanbul Defterdarlığına ihbar eder. Okul arkadaşı ve yakın
dostu İstanbul Defterdarı Şefik Bey, Nurettin Beyin tanıdığıdır. İstanbul Defterdarı bu
yakınlık sebebi ile ihbar dosyasını gizli emirle Varidat Tetkik Memuru Hamit Bey’e intikal
ettirir. İstanbul’da 50 Varidat Tetkik Memuru vardır. Ancak içlerinde en cevvalleri Hamit
Bey’dir. Hamit Bey, ihbar evrakını tetkik eder ve düzenlediği raporu Defterdarlığa sunar.
Ancak yakın arkadaşının ihbarı üzerine başlatılan tahkikat üzerine Defterdar, Hamit Beyi
matrahı düşük göstermekle itham ederek yazdığı cezayı az bulur ve bunun sebebi olarak da
Salamya ROSO’dan rüşvet almasına bağlar.
Defterdar Şefik Bey, hiçbir araştırma ve soruşturma yapmadan konuyu Maliye
Müsteşarlığına bildirir ve Müsteşar Ali Rıza REYMEN Bey, “Defterdar Şefik Bey’e hak
vererek bu memur hırsızdır. Bize vasıl olan malumat bunu intaç etmiştir. Onun içindir ki,
oradan uzaklaştırmak gayesiyle tayini Hakkâri Gevar (Yüksekova) ilçesine sürgün edilir.
Bazı işler vardır ki, kanunen tespiti mümkün değildir106’ şeklinde durumu açıklar.
105 http://www.edirnetarihi.com/bilinmeyen-onemli-bir-sahsiyet-edirneli-ali-riza-reymen.html
106 Murat KORALTÜRK, Cem ÇETİN. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyeleri. Bir Devlet Memurunun 1930’ların Türkiye’sindeki Hukuk Mücadelesi. https://
kebikecdergi.files.wordpress.com/2012/07/24_koralturk-cetin1.pdf
