Page 99 - VERGİ İCRA

6- RÜÇHAN HAKKI 6.1. Garameten taksim
Muharrem ÖZDEMİR - VERGİCRA DİĞER KORUNMA HÜKÜMLERİ
83
Amme alacaklarında rüçhan hakkı, 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 21 inci maddesinde düzenlenmiştir. Kelime anlamı olarak rüçhan; önce gelen, tekaddüm, üstünlük, imtiyaz anlamlarına gelmektedir.
Amme alacaklarında rüçhaniyet, kamu alacakları dışındaki 3 üncü şahıslara ait alacaklar söz konusu olması durumunda amme alacaklarını korumak amacıyla düzenlenmiştir. Buna göre amme alacaklarında rüçhan hakkı, üçüncü şahıslara ait alacakların söz konusu olması halinde amme alacağını üstün kılan bir koruma müessesesidir.127
Üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı içinde haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur. Buna göre, üçüncü kişilerin haciz önceliğine rağmen amme idaresi sonradan hacze iştirak etmesi halinde garameten paylaşıma izin verilmesi rüçhan hakkı gereğidir. Buna mukabil amme idaresi tarafından tatbik edilen hacze sonradan iştirak eden üçüncü şahısların bu iştirake katılma olanağı bulunmamaktadır. Amme alacağının ödenmesinden sonra arta kalan kısma katılabilmektedir.128
Örnek: Amme borçlusu (Z) adına kayıtlı gayrimenkul üzerindeki takyidatlar tatbik edildikleri tarih itibarıyla fer’i alacaklar dahil olmak üzere aşağıdaki gibidir. Söz konusu gayrimenkul icra dairesince satılmış olup, masra ar düşüldükten sonra alacaklılara dağıtılacak tutar 600.000,-TL’dir.129
1. Sıra: (B) şahsının haczi (500.000,-TL)
2. Sıra: Bandırma Vergi Dairesinin gelir vergisi, idari para cezası, ecrimisil alacakları için haczi (350.000,-TL)
Buna göre, üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı içinde haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur. Bu durumda, 600.000,-TL tutardan amme alacağına karşılık ayrılacak tutar;
127 ÖZDEMİR Muharrem. GÜZEL Ahmet. Amme Alacakları Tahsil Usul ve Esasları. Nobel Yayınevi. 2007 128 ÖZDEMİR Muharrem. Rüçhaniyetli Alacaklarda Öncelik Sırası. http://www.bilgilidenetim.com
129 13.06.2007 tarih ve B.07.1.GİB.0.06.36/3676-302/53388 Tahsilat İç Genelgesi