Page 392 - VERGİ İCRA

376 Muharrem ÖZDEMİR - VERGİCRA 8.7. Zor kullanma
Zor kullanma, esas itibariyle menkul malların haczi kapsamında olan bir konudur. Çağdaş toplum düzeninde, devlet tüzel kişiliğine, gerçek kişilere verilmeyen üç temel yetki verilmiştir. Bunlar vergi salma yetkisi, zor kullanma yetkisi ve para basma yetkisidir. Bu üç yetki sayesinde devlet egemenliği veya devletin üstün iradesi gerçekleşmektedir. Toplumsal yaşamı adalet ve istikrar içinde mümkün kılan unsur, devletin bu üstün iradesidir.432
Devletin zor kullanma yetkisine değişik bakış açıları vardır. Bunlar; hukukla sınırlandırılmış devlet, zamana, kişilere göre değişmeyen genel ve âdil davranış kurallarını uygulayan ve bundan başka bir şekilde kesinlikle “zor kullanmaktan” men edilmiş devlettir. Liberaller mümkün olduğu kadar yönetimden elini çekmiş, sadece güvenlikle ilgilenen bir hukuk devletini tercih eder, demokratlar ise mümkün olan en fazla biçimde yönetimin, yurttaşlar elinde olduğu bir devlet yapısını arzular.433
Bunun yanında Libertarianistler devlet kurumuna karşı çıkmakta ve devleti pür özgürlüğü zedeleyen ve sınırlayan bir kurum olarak görmektedirler. Libertarianistler “zorlama” olgusuna hiçbir zaman meşruiyet kazandırılamayacağına ve insan ilişkilerinin gönüllülük ve rıza esasına dayalı olarak yürütülmesi gerektiğine inanmaktadırlar.434 Tüm bu akım ve düşünceler karşısında çağdaş tüm hukuk devletleri devlet olma anlayışı içerisinde devletin menfaatlerini, insan hakları göz önünde bulundurarak koruması kadar doğal bir olgu yoktur.
Bu çerçevede çağdaş hukuk sistemimizde kolluk kuvvetlerine değişik kanunlarla zor kullanma yetkisi verdiğini görüyoruz. 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 7/k bendine göre; Türk Medeni Kanununun 981 inci maddesine, Borçlar Kanununun 52 inci maddesine, Türk Ceza Kanununun 24 ve 25 inci maddelerine göre zor kullanma yetkisi bulunmaktadır.
Bunun yanında Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 16 ıncı maddesine göre, polis,
görevini yaparken direnişle karşılaşması halinde, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak
ölçüde zor kullanmaya yetkilidir. Polis, zor kullanma yetkisi kapsamında direnmeyi etkisiz
kılmak amacıyla kullanacağı araç ve gereç ile kullanacağı zorun derecesini kendisi takdir ve
tayin eder. Aynı Kanunun Ek 6 ıncı maddesine göre de, olay yerinde görevine ait işlemlere
başlayan polis, bunların yapılmasına engel olan veya yetkisi içinde aldığı tedbirlere aykırı
davranan kişileri, işlemler sonuçlanıncaya kadar ve gerektiğinde zor kullanarak bundan
men eder.
432 Anayasa Mahkemesinin 27.09.1998 tarih ve Esas No: 1988/16,Karar No; 1988/29
433 ÇELİK Afşar.www.liberal-dt.org.tr
434 AKTAN,Can Coşkun.Politik İktisat,İzmir. Anadolu Matbaası.2000 www.canaktan.org