Page 393 - VERGİ İCRA

Belediye zabıtaları ise, Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 8 inci maddesinin (E) Fıkrasına göre, Belediye emir ve yasaklarına aykırı davranışları sebebiyle hakkında işlem yapılmak üzere mevzuata uyması istenen fakat bu isteye uymayıp ayrıca direnen ve kimliğini açıklamaktan da kaçınan kimseleri en yakın polis veya belediye dairesine, muhalefet halinde zorla götürmeye” belediye zabıtasını yetkili kılar” denilmektedir.
Yukarıda değişik kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde zor kullanan kamu görevlilerine tanınan bu hak ve imkânlardan bir tanesi de kitabımızın ana konusunu oluşturan cebri icra sırasında karşımıza çıkan “zor kullanma” müessesesidir. Cebri icra takibinde amme alacağının haczi sırasında her türlü engelin çıkarılması muhtemeldir. Bu nedenledir ki amme idaresinin bu engelleme karşısında nasıl bir yöntem izleyeceği keyfiyete yer bırakmadan açıklanmıştır.
Bu çerçevede 6183 sayılı Kanunun 80 inci maddesinde “ Zor Kullanma” başlığı altında gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bu bağlamda haciz tatbikinde istendiği takdirde, kilitli ve kapalı mahallerin açılması ve her türlü eşyanın gösterilmesi mecburidir. Gerekirse bu yerler zorla açtırılır, kilit ve her türlü tertipler kırılabilir. Haczolunan malların zorla alınmasında hal ve durumun gerektirdiği her türlü zora başvurulabilir. Görüleceği üzere amme idaresinin icra memurları tarafından girişilen haciz işleminde gerekli görülmesi halinde verilen emirler çerçevesinde her türlü kapalı oda ve kilitli mekânlar açık tutulacak ve istenildiğinde her türlü eşyanın gösterilmesi istenecektir.
İcra memurunun haciz yapıp yapmama konusunda takdir yetkisi yoktur. Haciz işlemi zor kullanmayı gerektirdiğinden icra memuru gerekiyorsa kilitli yerleri de açtırma yetkisine sahiptir.435 Kocasının borcu için eve gelen ve evde bulunan televizyonu haczetmek isteyen görevlilere üzerine eğilerek haciz yaptırmak istemeyen kişiye zor kullanma mümkündür.436 Haciz kararını uygulamak için olay yerine gelen memura haciz yapamazsın, cinayet çıkar” diyerek üzerine yürümesi vazifesi yapan memura mukavemet suçunu oluşturur.437
Gıyapta yapılan hacizlerde de aynı yöntem uygulanacaktır. Borçlunun evinde olmaması halinde haciz yapılması için gerekli usul burada da geçerlidir. Ancak burada amme borçlusunun evinin mahrem yer ve bölgelerinde arama yapılırken daha müsamahalı ve itina gösterilmesi gerekir. Amme alacağının tahsili her ne kadar önemli olsa da insanların manevi değerlerine itina göstermek suretiyle yapılacak zor kullanma dolayısıyla devlete karşı oluşabilecek kırgınlık engellenebilir.
435 Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 03.10.2011 tarih ve Esas No:2011/2395, Karar No:2011/717394 436 Yargıtay 2. Ceza Dairesinin, 14.07.2005 tarih ve Esas No:2003/21602, Karar No:2005/16873
437 Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 17.06.1997 tarih ve Esas No:1997/5275, Karar No:1997/5386
Muharrem ÖZDEMİR - VERGİCRA
377