Page 381 - ÜSTADNAME
P. 381
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 361
Re’sen tarhiyat başlıklı 41’nci maddesine göre de, resen tarhiyatta matrahlar hesap
mütehassıslarının kullanıldığı vilâyetlerde en büyük mal memurunun (Defterdarın) veya
tevkil edeceği memurun reisliği altında bu mütehassıslardan biri ile mükellefin mensup
olduğu müseccel meslekî teşekküller tarafından ve bu teşekküllerin bulunmadığı yerlerde
ticaret odalarınca ve bu da yoksa belediyelerce kendi azalarından veya hariçten seçilecek iki
vukuf ehlinden kurulan dört kişilik bir heyet tarafından tayin olunur. Hesap mütehassısları
bulunmayan vilâyet merkezlerinde mütehassısların yerine, bu heyetlerde varidat müdürü
veya tevkil edecekleri memur bulunur.
Resen takdir heyetlerinin vazife ve salâhiyetleri başlıklı 44’ncü maddesinde de,
yukarıdaki maddede yazılı heyetlerin nisanın on beşinci gününde vazifeye başlamış
olmaları lâzımdır. Bu heyetler varidat memurlarının bağlı bulundukları en büyük mal
memuru ve varidat müdürü delaletiyle verecekleri müzekkereler ve evrak üzerine tetkikat
yaparlar. Heyetler, matrahın tayininde hesap mütehassıslarının ve varidat memurlarının
müracaat edebildikleri membalara müracaat ve irabında mükellefin elinde bulabilecekleri
defterlerden ve vesikalardan istifade ederler. Takdir neticesine dair verilecek kararlarda
takdirin dayandığı deliller ve vesikalar açıkça gösterilir.
Aynı Kanunun ‘Ketim’ başlıklı 76’ncı maddesinde, kazanç vergisinin tarh ve tahakkuk
muameleleri ikmal ve vergi de tahsil olunduktan sonra gerek senesi içinde ve gerek
tahakkuk müruru zamanları olmadan her hangi bir ihbar olur veya yeni deliller çıkarsa
bu suretle bulunan noksanın tamamlanması için mahallin en büyük varidat memurunun
teşebbüsü ile mükellef nezdinde yapılması lâzım gelen tetkikat mütehassıs kullanılan
şehirlerde mütehassıslar tarafından ve mütehassıs bulunmayan şehirlerde resen takdir
heyetleri veya maliye müfettiş veya murakıplarınca yapılır.
Kazanç Vergisi Kanunu’nun 76’ncı maddesi ise, vergi incelemesinde maliye
müfettişlerini ikinci sınıf statüye indiren ve hesap mütehassıslarını ön plana çıkaran özel
bir düzenlemedir. Vergi denetiminin mütehassıs kullanılan şehirlerde mütehassıslar
tarafından, mütehassıs bulunmayan şehirlerde ise, resen takdir heyetleri veya maliye
müfettiş veya murakıplarınca yapılır’ hükmü bunu doğrulamaktadır.
Re’sen tarhiyat başlıklı 41’nci maddesine göre de, resen tarhiyatta matrahlar hesap
mütehassıslarının kullanıldığı vilâyetlerde en büyük mal memurunun (Defterdarın) veya
tevkil edeceği memurun reisliği altında bu mütehassıslardan biri ile mükellefin mensup
olduğu müseccel meslekî teşekküller tarafından ve bu teşekküllerin bulunmadığı yerlerde
ticaret odalarınca ve bu da yoksa belediyelerce kendi azalarından veya hariçten seçilecek iki
vukuf ehlinden kurulan dört kişilik bir heyet tarafından tayin olunur. Hesap mütehassısları
bulunmayan vilâyet merkezlerinde mütehassısların yerine, bu heyetlerde varidat müdürü
veya tevkil edecekleri memur bulunur.
Resen takdir heyetlerinin vazife ve salâhiyetleri başlıklı 44’ncü maddesinde de,
yukarıdaki maddede yazılı heyetlerin nisanın on beşinci gününde vazifeye başlamış
olmaları lâzımdır. Bu heyetler varidat memurlarının bağlı bulundukları en büyük mal
memuru ve varidat müdürü delaletiyle verecekleri müzekkereler ve evrak üzerine tetkikat
yaparlar. Heyetler, matrahın tayininde hesap mütehassıslarının ve varidat memurlarının
müracaat edebildikleri membalara müracaat ve irabında mükellefin elinde bulabilecekleri
defterlerden ve vesikalardan istifade ederler. Takdir neticesine dair verilecek kararlarda
takdirin dayandığı deliller ve vesikalar açıkça gösterilir.
Aynı Kanunun ‘Ketim’ başlıklı 76’ncı maddesinde, kazanç vergisinin tarh ve tahakkuk
muameleleri ikmal ve vergi de tahsil olunduktan sonra gerek senesi içinde ve gerek
tahakkuk müruru zamanları olmadan her hangi bir ihbar olur veya yeni deliller çıkarsa
bu suretle bulunan noksanın tamamlanması için mahallin en büyük varidat memurunun
teşebbüsü ile mükellef nezdinde yapılması lâzım gelen tetkikat mütehassıs kullanılan
şehirlerde mütehassıslar tarafından ve mütehassıs bulunmayan şehirlerde resen takdir
heyetleri veya maliye müfettiş veya murakıplarınca yapılır.
Kazanç Vergisi Kanunu’nun 76’ncı maddesi ise, vergi incelemesinde maliye
müfettişlerini ikinci sınıf statüye indiren ve hesap mütehassıslarını ön plana çıkaran özel
bir düzenlemedir. Vergi denetiminin mütehassıs kullanılan şehirlerde mütehassıslar
tarafından, mütehassıs bulunmayan şehirlerde ise, resen takdir heyetleri veya maliye
müfettiş veya murakıplarınca yapılır’ hükmü bunu doğrulamaktadır.
