Page 271 - ÜSTADNAME
P. 271
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 251
Bu bilgiler ışığında özetlemek gerekir ki, Varidat kontrol memurluğunun kökeni
tahakkuk müfettişliği, tahakkuk müfettişliğinin de kökeni varidat tetkik memurluğudur.
2.4.2.1. Varidat Tetkik MemuruAbbas Hilmi Efendi’nin Düzenlediği Vergi İnceleme Raporu
Trabzon Defterdarlığı Varidat Tetkik Memuru Abbas Hilmi Efendi’nin 14.04.1932
tarihinde Trabzon Liman İşleri İnhisar Türk A.Ş hakkında vergi incelemesi yaparak tenkid
mahiyetinde vergi inceleme raporu düzenlediği anlaşılmaktadır.292
Söz konusu raporda, varidat tetkik memuru Abbas Hilmi ile şirket hissedarlarından
Topalzade Ali Rıza ve Vaizzade Hasan Tahir Bey’lerin müşterek imzaları yer almaktadır.
14 Nisan 1932 tarihli şirketle ilgili bir raporuna göre; Trabzon Liman İşleri İnhisarı Türk
Anonim Şirketinin 1931 yılı bilançosunda yer alan şirketin sermaye ve mali bilançosu şu
şekilde gösterilmektedir:
50.000 Türk Lirası
3.881 Sermayesi tamamı tediye edilmiştir
5.000 1931 senesi nihayetindeki ihtiyat akçesi
5.000
14.700 Maliye hissesinin miktarı
Sanayi ve Maden Bankasının hisse miktarı
30
25 1931 senesinde temin ettiği kar miktarı
21.160 Beher içtima için reise verilen hakkı huzur
2.280 Beher içtima için Azaya verilen hakkı huzur
Mevcut kayıkların kıymeti 1931 senesi bilançosuna nazaran
39.366 Demirbaş eşyası 1931 senesi bilançosuna nazaran
Nakit ve bankalardaki hesabı cariler yekûnu 1931 senesi
bilançosuna nazaran
1932 yılı şirket genel kurulu sırasında şirketin işletilmesiyle ilgili olarak, 1931 yılına ait
hesaplarda bazı usulsüzlüklerin tespit edildiği görülmektedir. Bu usulsüzlükler 14.04.1932
tarihli rapor, 9 madde de toplanmaktadır. Bunlar sırasıyla;
1- Tahsil edilemeyen bazı alacakların, şirket yönetimince tahsil edilmiş olarak
gösterilmesi,
2- Memurlara verilen avanslarda faiz hesaplaması usulsüzlükleri,
3- Şirketin motor ve kayıkların tamiri için aldığı kereste ve diğer bazı malzemeleri
parasını ödediği halde bu malzemelerin tesliminin yapılmadığı,
4- Şirket ambarında mevcut eşyaların, kayık ve motorların bedelinde fatura tutarlarındaki
uygunsuzluklar,
292 Yrd. Doç.Dr. Rahmi ÇİÇEK. KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi. Cumhuriyet Dönemi Milli İktisat Uygulamalarına Bir Örnek: Trabzon Liman
İşleri İnhisar Türk Anonim Şirketi
Bu bilgiler ışığında özetlemek gerekir ki, Varidat kontrol memurluğunun kökeni
tahakkuk müfettişliği, tahakkuk müfettişliğinin de kökeni varidat tetkik memurluğudur.
2.4.2.1. Varidat Tetkik MemuruAbbas Hilmi Efendi’nin Düzenlediği Vergi İnceleme Raporu
Trabzon Defterdarlığı Varidat Tetkik Memuru Abbas Hilmi Efendi’nin 14.04.1932
tarihinde Trabzon Liman İşleri İnhisar Türk A.Ş hakkında vergi incelemesi yaparak tenkid
mahiyetinde vergi inceleme raporu düzenlediği anlaşılmaktadır.292
Söz konusu raporda, varidat tetkik memuru Abbas Hilmi ile şirket hissedarlarından
Topalzade Ali Rıza ve Vaizzade Hasan Tahir Bey’lerin müşterek imzaları yer almaktadır.
14 Nisan 1932 tarihli şirketle ilgili bir raporuna göre; Trabzon Liman İşleri İnhisarı Türk
Anonim Şirketinin 1931 yılı bilançosunda yer alan şirketin sermaye ve mali bilançosu şu
şekilde gösterilmektedir:
50.000 Türk Lirası
3.881 Sermayesi tamamı tediye edilmiştir
5.000 1931 senesi nihayetindeki ihtiyat akçesi
5.000
14.700 Maliye hissesinin miktarı
Sanayi ve Maden Bankasının hisse miktarı
30
25 1931 senesinde temin ettiği kar miktarı
21.160 Beher içtima için reise verilen hakkı huzur
2.280 Beher içtima için Azaya verilen hakkı huzur
Mevcut kayıkların kıymeti 1931 senesi bilançosuna nazaran
39.366 Demirbaş eşyası 1931 senesi bilançosuna nazaran
Nakit ve bankalardaki hesabı cariler yekûnu 1931 senesi
bilançosuna nazaran
1932 yılı şirket genel kurulu sırasında şirketin işletilmesiyle ilgili olarak, 1931 yılına ait
hesaplarda bazı usulsüzlüklerin tespit edildiği görülmektedir. Bu usulsüzlükler 14.04.1932
tarihli rapor, 9 madde de toplanmaktadır. Bunlar sırasıyla;
1- Tahsil edilemeyen bazı alacakların, şirket yönetimince tahsil edilmiş olarak
gösterilmesi,
2- Memurlara verilen avanslarda faiz hesaplaması usulsüzlükleri,
3- Şirketin motor ve kayıkların tamiri için aldığı kereste ve diğer bazı malzemeleri
parasını ödediği halde bu malzemelerin tesliminin yapılmadığı,
4- Şirket ambarında mevcut eşyaların, kayık ve motorların bedelinde fatura tutarlarındaki
uygunsuzluklar,
292 Yrd. Doç.Dr. Rahmi ÇİÇEK. KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi. Cumhuriyet Dönemi Milli İktisat Uygulamalarına Bir Örnek: Trabzon Liman
İşleri İnhisar Türk Anonim Şirketi
