Page 129 - ÜSTADNAME
P. 129
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 109
Madde 14- Fahri Maliye Müfettişliği
Birinci Sınıf Maliye Müfettişleri ile laakal on beş sene hizmeti teftişte bulunan bilumum
Maliye Müfettişleri hükümetin müsaadesi ile Heyetten sureti katiyede infikak ettikleri
takdirde Fahri Maliye Müfettişi unvanını ihraz edebilirler. Bu unvan bir güna maaş itasını
müstelzim olmadığı gibi esbabı mühimmeden dolayı da nez’edebilirler.
Madde 15- Müfettişlerin Azli
Maliye Müfettişleri, 13’ncü madde mucibince muvakkaten hidematı sairede müstahdem
bulundukları esnada o memuriyetteki vazifelerine taallûk eden bir sebepten dolayı azledilir
veya muhilli haysiyet bir mahkûmiyete duçar olurlar ise tekrar heyeti teftişiyeye dâhil
olamazlar.
1.1.7.1.2.2. Teftiş Heyetine Yapılan Tenkitler
Müfettiş De Monteral zamanında da, Maliye Müfettişleri hakkında Meclis-i Mebusan’da
ileri geri atışmalar devam etmiştir. Ancak, Maliye Nazırı Mehmet Cavid Bey, her zaman
olduğu gibi Heyeti Teftişi Maliye’yi koruma pozisyonunda olmuştur. Bu nedenle, Heyetin
kurulmasında ve devamında Nazır Beyin emekleri ve müdafaları çoktur. Nablus Mebusu
Emin Abdülhadi Bey bu sefer, Maliye Nezaretinde Heyeti Teftişiyye Müdüriyyeti
Umumiyyesi Eski müdürü Mösyö Jolly’nin fazla maaş almasını gündeme taşımıştır.
Maliye Nazırı bu konuya yine itiraz ederek haksız ithamlarda bulunulduğunu savunmuştur.
Maliye Nezaretinde Heyeti Teftişiyye Müdüriyyeti Umumiyyesinde Mösyö Jolly namında
bir zat vardı. Bu zat, hakikaten memleketimize pek büyük hizmetler etti. Memleketine
avdet ile orada hizmete girmiş olması cidden bizim için mucibi ziyadır. Kendisi buradan
gitmezden evvel, diğer bir Fransız bulduk, o Fransız bize bir şeyden kırıldı. İşte müdürün
ikisini bir ay kadar bir arada çalıştırıp yeni gelene diğerinin gerek memurin hakkında,
gerek usul hakkında malumat vermesini arzu ettik. Bundan dolayı bir ay beraber çalıştılar,
fazla gördüğünüz bir aylık da bundan naşidir diyerek mebusun dikkatlerini celbetmiştir.90
Mamuretülaziz Mebusu Mehmet Sait Efendi, Meclisi Mebusan’da Maliye
Müfettişlerinin yüksek maaş aldıklarını ve bunu hak etmediklerini ifade ederek
tenkitlerini şu sözlerle sıralamıştır: ‘Bunlar bir vazife görmüyorlar. Çünkü hayvana
binemiyorlar. Araba veya fayton bulabilirlerse teftişe çıkıyorlar. Şimdi zatıâlinizden
istirham ediyorum. Bizim vilayette bir Pütürge Kazası ve civarında bir de nahiyesi vardır.
Buralarda birtakım aşiretler vardır. Bunlar “men sabere zafere” al sana bir ilmühaber diye
tahsildarlar mühür kazdırmışlar. Resmi mühürdür diye, birtakım paralar tahsil etmişler.
Bu müfettişler bunları teftiş etmeli, köylüyle temasta bulunmalı. Bu zavallıların haline
bakmalı, onlar ne vermişler, tahsildarlar ne almışlar? Pütürge’de zaptiyeler hala dönüp dolaşıyorlar.
90 Meclisi Mebusan 25 Haziran 1330 (1914). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK
Madde 14- Fahri Maliye Müfettişliği
Birinci Sınıf Maliye Müfettişleri ile laakal on beş sene hizmeti teftişte bulunan bilumum
Maliye Müfettişleri hükümetin müsaadesi ile Heyetten sureti katiyede infikak ettikleri
takdirde Fahri Maliye Müfettişi unvanını ihraz edebilirler. Bu unvan bir güna maaş itasını
müstelzim olmadığı gibi esbabı mühimmeden dolayı da nez’edebilirler.
Madde 15- Müfettişlerin Azli
Maliye Müfettişleri, 13’ncü madde mucibince muvakkaten hidematı sairede müstahdem
bulundukları esnada o memuriyetteki vazifelerine taallûk eden bir sebepten dolayı azledilir
veya muhilli haysiyet bir mahkûmiyete duçar olurlar ise tekrar heyeti teftişiyeye dâhil
olamazlar.
1.1.7.1.2.2. Teftiş Heyetine Yapılan Tenkitler
Müfettiş De Monteral zamanında da, Maliye Müfettişleri hakkında Meclis-i Mebusan’da
ileri geri atışmalar devam etmiştir. Ancak, Maliye Nazırı Mehmet Cavid Bey, her zaman
olduğu gibi Heyeti Teftişi Maliye’yi koruma pozisyonunda olmuştur. Bu nedenle, Heyetin
kurulmasında ve devamında Nazır Beyin emekleri ve müdafaları çoktur. Nablus Mebusu
Emin Abdülhadi Bey bu sefer, Maliye Nezaretinde Heyeti Teftişiyye Müdüriyyeti
Umumiyyesi Eski müdürü Mösyö Jolly’nin fazla maaş almasını gündeme taşımıştır.
Maliye Nazırı bu konuya yine itiraz ederek haksız ithamlarda bulunulduğunu savunmuştur.
Maliye Nezaretinde Heyeti Teftişiyye Müdüriyyeti Umumiyyesinde Mösyö Jolly namında
bir zat vardı. Bu zat, hakikaten memleketimize pek büyük hizmetler etti. Memleketine
avdet ile orada hizmete girmiş olması cidden bizim için mucibi ziyadır. Kendisi buradan
gitmezden evvel, diğer bir Fransız bulduk, o Fransız bize bir şeyden kırıldı. İşte müdürün
ikisini bir ay kadar bir arada çalıştırıp yeni gelene diğerinin gerek memurin hakkında,
gerek usul hakkında malumat vermesini arzu ettik. Bundan dolayı bir ay beraber çalıştılar,
fazla gördüğünüz bir aylık da bundan naşidir diyerek mebusun dikkatlerini celbetmiştir.90
Mamuretülaziz Mebusu Mehmet Sait Efendi, Meclisi Mebusan’da Maliye
Müfettişlerinin yüksek maaş aldıklarını ve bunu hak etmediklerini ifade ederek
tenkitlerini şu sözlerle sıralamıştır: ‘Bunlar bir vazife görmüyorlar. Çünkü hayvana
binemiyorlar. Araba veya fayton bulabilirlerse teftişe çıkıyorlar. Şimdi zatıâlinizden
istirham ediyorum. Bizim vilayette bir Pütürge Kazası ve civarında bir de nahiyesi vardır.
Buralarda birtakım aşiretler vardır. Bunlar “men sabere zafere” al sana bir ilmühaber diye
tahsildarlar mühür kazdırmışlar. Resmi mühürdür diye, birtakım paralar tahsil etmişler.
Bu müfettişler bunları teftiş etmeli, köylüyle temasta bulunmalı. Bu zavallıların haline
bakmalı, onlar ne vermişler, tahsildarlar ne almışlar? Pütürge’de zaptiyeler hala dönüp dolaşıyorlar.
90 Meclisi Mebusan 25 Haziran 1330 (1914). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK
