Page 23 - ÜSTADNAME
P. 23
arrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 3
1. ASAFNAME
1.1. Sadrazam Damat Lütfi Paşa Kimdir?
Damat Lütfi Paşa1, Yavuz Sultan Selim’in babası II. Beyazıt
devrinde sarayın hizmetine alınmış ve Yavuz Sultan Selimin
padişahlığı döneminde de çuhadarlık hizmetinden elli akçeli
müteferrika görevi için taşraya gönderilmiştir.2 Edirneli Sehî, Lütfi
Paşa’yı, Yavuz Sultan Selim’in yanında yetişmiş, padişahın nazarında
çok makbul biri ve yakını olarak tanıtmaktadır.3
Kanuni Sultan Süleyman zamanında önce Kastamonu sonra Aydın
sancakbeyi olmuş ve 1537 Mayıs ayında Lütfi Paşa komutasında
Akdeniz’e açılmış4 ve 1538 yılında ikinci vezirliğe kadar yükselmiştir. 13 Temmuz 1539’da
Ayas Mehmet Paşa’nın vebadan vefatı üzerine Sadrazamlık görevine getirilmiştir.
Lütfi Paşanın devlet adamlığı ve öngörüsü güçlüdür. Mimar Sinan’ı keşfetmesi ve
onun şevkiyle Kanunîye tanıtılması ve sadrazamlığı sırasında da 1539’da mimarbaşılığına
getirmesi bunun en güzel örneğidir.5
Lütfi Paşa, Yavuz Sultan Selim’in kızı aynı zamanda Kanuni Sultan Süleyman’ın
kız kardeşi olan Şah Sultan6 ile 1523 yılında evlenmiş ve evlilikleri 19 yıl sürmüştür.7
Şah Sultan, kocası Lütfi Paşa’nın bir kadını tartaklandığını öğrenir öğrenmez, boşanma
talebinde bulunmuş, bu talep Kadı tarafından makul bulunup onaylanmış8 ve 1541 yılında
da boşanmışlardır.9
Sadrazam Lütfi Paşa, Budin seferi hazırlıkları esnasında aniden azledilmiştir. Bu azlini
eserlerinde bazı münafıkların Padişah ile aralarına nifak tohumlarının ekilmesine bağlar.10
“...Ba’dehû sa’âdetlü Pâdişahımuza ba’zı münâfıkîn-i ehl-i garaz kim nifâk idüb ba’zı
husûsla haremimize müte’allik mağlub-ı nîsa olmayub onların keyd u mekrinden emin
olmak içün sadrazamlıktan fariğ olmağı evla görmeğin…”
1 Muhteşem Yüzyıl dizisinde Damat Lütfi Paşa bir karakter olarak canlandırılmıştır. http://www.sizcene.com/i/7754/lutfi-pasa
2 Dursun SARAL. Lütfi Paşa. http://dursunsaral.com.tr/dursunsaral/index.php/2015/11/19/lutfi-pasa/
3 Yrd. Doç.Dr. Ümit KILIÇ. Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü. Sadrazam Lütfi Paşa’nın Dimetoka Vakfı.
4 Evin Esmen ve Arda KISAKÜREK. Bizimkiler İki imparatorluk. https://tr.scribd.com
5 Doç.Dr Abdülkadir ÖZCAN. Mimar Sinan’a Siparişte Bulunanlar. http://acikerisim.fsm.edu.tr
6 Selim PARLAZ. Osmanlı Hanedan Evlilikleri Üzerine Bazı Notlar. Arş. Gör. Dr. Pamukkale Üniversitesi Tarih Bölümü
7 https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eah_Sultan
8 Yavuz BAHADIROĞLU. Osmanlı’da Kadın Hakları. Yeni Akit.
9 Murat BARDAKÇI. http://www.hurriyet.com.tr/
10 Ümit KILIÇ. A.g.e.
1. ASAFNAME
1.1. Sadrazam Damat Lütfi Paşa Kimdir?
Damat Lütfi Paşa1, Yavuz Sultan Selim’in babası II. Beyazıt
devrinde sarayın hizmetine alınmış ve Yavuz Sultan Selimin
padişahlığı döneminde de çuhadarlık hizmetinden elli akçeli
müteferrika görevi için taşraya gönderilmiştir.2 Edirneli Sehî, Lütfi
Paşa’yı, Yavuz Sultan Selim’in yanında yetişmiş, padişahın nazarında
çok makbul biri ve yakını olarak tanıtmaktadır.3
Kanuni Sultan Süleyman zamanında önce Kastamonu sonra Aydın
sancakbeyi olmuş ve 1537 Mayıs ayında Lütfi Paşa komutasında
Akdeniz’e açılmış4 ve 1538 yılında ikinci vezirliğe kadar yükselmiştir. 13 Temmuz 1539’da
Ayas Mehmet Paşa’nın vebadan vefatı üzerine Sadrazamlık görevine getirilmiştir.
Lütfi Paşanın devlet adamlığı ve öngörüsü güçlüdür. Mimar Sinan’ı keşfetmesi ve
onun şevkiyle Kanunîye tanıtılması ve sadrazamlığı sırasında da 1539’da mimarbaşılığına
getirmesi bunun en güzel örneğidir.5
Lütfi Paşa, Yavuz Sultan Selim’in kızı aynı zamanda Kanuni Sultan Süleyman’ın
kız kardeşi olan Şah Sultan6 ile 1523 yılında evlenmiş ve evlilikleri 19 yıl sürmüştür.7
Şah Sultan, kocası Lütfi Paşa’nın bir kadını tartaklandığını öğrenir öğrenmez, boşanma
talebinde bulunmuş, bu talep Kadı tarafından makul bulunup onaylanmış8 ve 1541 yılında
da boşanmışlardır.9
Sadrazam Lütfi Paşa, Budin seferi hazırlıkları esnasında aniden azledilmiştir. Bu azlini
eserlerinde bazı münafıkların Padişah ile aralarına nifak tohumlarının ekilmesine bağlar.10
“...Ba’dehû sa’âdetlü Pâdişahımuza ba’zı münâfıkîn-i ehl-i garaz kim nifâk idüb ba’zı
husûsla haremimize müte’allik mağlub-ı nîsa olmayub onların keyd u mekrinden emin
olmak içün sadrazamlıktan fariğ olmağı evla görmeğin…”
1 Muhteşem Yüzyıl dizisinde Damat Lütfi Paşa bir karakter olarak canlandırılmıştır. http://www.sizcene.com/i/7754/lutfi-pasa
2 Dursun SARAL. Lütfi Paşa. http://dursunsaral.com.tr/dursunsaral/index.php/2015/11/19/lutfi-pasa/
3 Yrd. Doç.Dr. Ümit KILIÇ. Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü. Sadrazam Lütfi Paşa’nın Dimetoka Vakfı.
4 Evin Esmen ve Arda KISAKÜREK. Bizimkiler İki imparatorluk. https://tr.scribd.com
5 Doç.Dr Abdülkadir ÖZCAN. Mimar Sinan’a Siparişte Bulunanlar. http://acikerisim.fsm.edu.tr
6 Selim PARLAZ. Osmanlı Hanedan Evlilikleri Üzerine Bazı Notlar. Arş. Gör. Dr. Pamukkale Üniversitesi Tarih Bölümü
7 https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eah_Sultan
8 Yavuz BAHADIROĞLU. Osmanlı’da Kadın Hakları. Yeni Akit.
9 Murat BARDAKÇI. http://www.hurriyet.com.tr/
10 Ümit KILIÇ. A.g.e.
