Page 356 - ÜSTADNAME
P. 356
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME
1970 yılına kadar Gelirler Kontrolörlüğü yapan denetim elemanı sayısı elle sayılacak
kadar azdır ve bu sayı 19 iken, 1974 yılı itibariyle ise bu sayı 430 sayısına ulaşır. Bu
Erdoğan NİRUN’un politikalarının bir sonucudur.411
Gelirler Kontrolörlüğü alımı için peş peşe 20.09.1970, 25.01.1971, 29.04.1971,
24.03.1972 ve 25.09.1973 tarihlerinde gazete ilanı verilir. Bu anlamda, 24.9.1970-6.10.1971
tarihleri arasında I, II ve III grupta sınav ile Gelirler Kontrolörü alımı gerçekleştirilmiştir.
Aynı tarihlerde 23.11.1971-10.6.1972 tarihlerinde göreve atanan IV. ve V. grup Gelirler
Kontrolörü olmak üzere yüzlerce Gelirler Kontrolörü alınmış ve gerçek anlamda denetim
biriminin kurulmasına öncülük etmiştir.
Çok sık yapılan gelirler kontrolörü alımları nedeniyle yetiştirmelerde sorunlarla
karşılaşılır. Gelirler kontrolörlerinin çokluğu nedeniyle oturacak yer sıkıntısı baş gösterir.
Bu nedenle eğlence mekânlarına denetime gönderilir. 30.07.1971 tarihide eğlence
mekânlarında inceleme yapan gelirler kontrolörlerinin 3 milyon lira işletme vergisi
cezası kesmesi üzerine bu yöntem benimsenir. Bu denetim anlayışı kabul görünce gelirler
kontrolörlüğü sahada denetim yapan ve orta ölçekli mükellefleri inceleyen denetim elemanı
fonksiyonu ile anılır. Gelirler kontrolörünün sayısı artınca onlara ikinci sınıf denetim
elemanı statüsünü layık görür.
3.4.4. Gelirler Kontrolörlerinin Sınavsız Yeminli Mali Müşavirlik Hakkı Elde Etmeleri
1973 yılına kadar Gelirler Kontrolörü mesleki yeterlik sınavına tabi bir kariyer meslek
değildir. İlk defa 1973 yılında Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörlüğü Yönetmeliği
yayınlanmış ve mesleğin nitelikleri ve kontrolörlüğe giriş şartları belirlenmiştir.412
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesinden önce
yarışma sınavıyla göreve atanıp asaletleri onanmış gelirler kontrolörlerine mevzuatlarında
yeterlik sınavı şartı öngörülmemiştir.413
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 30 Kasım
1973 tarihinden önce, Gelirler Kontrolörü olarak atanarak asaletleri onanan, bu unvanla
vergi inceleme görevi yapan ve söz konusu yönetmeliğin geçici 2’nci maddesinin yargı
kararıyla iptal edilmesi nedeniyle yeterlik sınavına tabi olmadan kontrolör unvanıyla
görevlerini sürdürenlerin YMM hakkı elde edip edemeyeceği tartışma konusu olmuştur.
3568 sayılı Kanunun yeminli mali müşavir olabilmenin özel şartları arasında sayılan
yeminli mali müşavirlik sınavını vermiş olma şartının bir istisnası olan ve kanunun 9’ncu
maddesinin son fıkrasında düzenlenen “mesleki yeterlik sınavını vermiş olanlar için sınav
şartı aranmaz” yolundaki hüküm dava konusu yapılır.
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliği 30.11.1973 tarihinde yayınlanıp
yürürlüğe girinceye kadar maliye kontrolörlükleri yapılan atamalarda “Maliye Bakanlığı
411 Abdurrahman AKDOĞAN, Vergi incelemesi, A.I.T.I. akademisi Yayın No: 127, Ankara, 1979, s.119
412 30.11.1973 tarih ve 14728 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
413 Danıştay Birinci Dairesinin 18.10.1989 tarih ve Esas No:1989/149, Karar No:1989/151
1970 yılına kadar Gelirler Kontrolörlüğü yapan denetim elemanı sayısı elle sayılacak
kadar azdır ve bu sayı 19 iken, 1974 yılı itibariyle ise bu sayı 430 sayısına ulaşır. Bu
Erdoğan NİRUN’un politikalarının bir sonucudur.411
Gelirler Kontrolörlüğü alımı için peş peşe 20.09.1970, 25.01.1971, 29.04.1971,
24.03.1972 ve 25.09.1973 tarihlerinde gazete ilanı verilir. Bu anlamda, 24.9.1970-6.10.1971
tarihleri arasında I, II ve III grupta sınav ile Gelirler Kontrolörü alımı gerçekleştirilmiştir.
Aynı tarihlerde 23.11.1971-10.6.1972 tarihlerinde göreve atanan IV. ve V. grup Gelirler
Kontrolörü olmak üzere yüzlerce Gelirler Kontrolörü alınmış ve gerçek anlamda denetim
biriminin kurulmasına öncülük etmiştir.
Çok sık yapılan gelirler kontrolörü alımları nedeniyle yetiştirmelerde sorunlarla
karşılaşılır. Gelirler kontrolörlerinin çokluğu nedeniyle oturacak yer sıkıntısı baş gösterir.
Bu nedenle eğlence mekânlarına denetime gönderilir. 30.07.1971 tarihide eğlence
mekânlarında inceleme yapan gelirler kontrolörlerinin 3 milyon lira işletme vergisi
cezası kesmesi üzerine bu yöntem benimsenir. Bu denetim anlayışı kabul görünce gelirler
kontrolörlüğü sahada denetim yapan ve orta ölçekli mükellefleri inceleyen denetim elemanı
fonksiyonu ile anılır. Gelirler kontrolörünün sayısı artınca onlara ikinci sınıf denetim
elemanı statüsünü layık görür.
3.4.4. Gelirler Kontrolörlerinin Sınavsız Yeminli Mali Müşavirlik Hakkı Elde Etmeleri
1973 yılına kadar Gelirler Kontrolörü mesleki yeterlik sınavına tabi bir kariyer meslek
değildir. İlk defa 1973 yılında Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörlüğü Yönetmeliği
yayınlanmış ve mesleğin nitelikleri ve kontrolörlüğe giriş şartları belirlenmiştir.412
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesinden önce
yarışma sınavıyla göreve atanıp asaletleri onanmış gelirler kontrolörlerine mevzuatlarında
yeterlik sınavı şartı öngörülmemiştir.413
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 30 Kasım
1973 tarihinden önce, Gelirler Kontrolörü olarak atanarak asaletleri onanan, bu unvanla
vergi inceleme görevi yapan ve söz konusu yönetmeliğin geçici 2’nci maddesinin yargı
kararıyla iptal edilmesi nedeniyle yeterlik sınavına tabi olmadan kontrolör unvanıyla
görevlerini sürdürenlerin YMM hakkı elde edip edemeyeceği tartışma konusu olmuştur.
3568 sayılı Kanunun yeminli mali müşavir olabilmenin özel şartları arasında sayılan
yeminli mali müşavirlik sınavını vermiş olma şartının bir istisnası olan ve kanunun 9’ncu
maddesinin son fıkrasında düzenlenen “mesleki yeterlik sınavını vermiş olanlar için sınav
şartı aranmaz” yolundaki hüküm dava konusu yapılır.
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliği 30.11.1973 tarihinde yayınlanıp
yürürlüğe girinceye kadar maliye kontrolörlükleri yapılan atamalarda “Maliye Bakanlığı
411 Abdurrahman AKDOĞAN, Vergi incelemesi, A.I.T.I. akademisi Yayın No: 127, Ankara, 1979, s.119
412 30.11.1973 tarih ve 14728 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
413 Danıştay Birinci Dairesinin 18.10.1989 tarih ve Esas No:1989/149, Karar No:1989/151
