Page 239 - ÜSTADNAME
P. 239
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 219
üzerine taayyün ediyor. Şimdi biz, bu kadar Maliye Müfettişlerini tayin ettik, kendilerine
bol bol maaşlar, harcırahlar tahsis ettik, ahali yine bakıyor kî, emval-i devlet mahvoluyor,
pâymâl oluyor. Maliyeye müracaat ediliyor fayda çıkmıyor. Sonra, Mutasarrıf ve Kaymakam
tahkikat-ı arnika icra ediyor. Emvâl-i devletin heder edildiğini kanunen ve delâil-i muknia,
evrâk-ı sübûti’yye ile ispat ediyor. Bu halde neden dolayı müfettişe maaş veriliyor?’
Isparta Mebusu Eşref Efendi de, ‘Müfettişlerin yaptığı işlerden şimdiye kadar ne semere
hâsıl oldu diyerek aynı şekilde muzdarip olanlardan bir diğer mebustur. Bizim memlekette
bir vukuat oldu, tahkikat icra edildi, evrakı geldi, o evraka Nezaret inanmadı, bir kat daha
tahkikat icra etti. Mademki, müfettişin tahkikatına inanılmayacaktır, o halde arkadaşımızın
buyurduğu gibi bu parayı buradan tayyedelim.’
Halep Mebusu Mehmet Bahaeddin Bey, ‘Halep Defterdarı ile onu teftişe giden Maliye
Müfettişi arasındaki samimiyetten rahatsızlığını dile getirmiştir. Halep Defterdarı hakkında
tahkikat icra etmek için Halep’e gönderilen Maliye Müfettişi, Defterdar’ın hanesinde
kalmış, orada yemek yemiş ve kendileri bunun üzerine hemen haber alıp azletmişler.
Bu müfettiş, Defterdar hakkında tahkikat icra edeceği halde, Halep Defterdarı ile gece
yarılarına kadar hembezm olmalarına’ itiraz eder.
İpek Mebusu İbrahim Efendi de, hepsine hak vererek konuyu tek bir cümle ile
özetlemiştir: ‘Ya adam akıllı Müfettiş tayin etsinler veyahut bu Müfettişleri büsbütün
lağvetsinler.’
Maliye Teftiş Kurulunu kuran ve gerçek anlamda günümüze yansıyan yüzü ile işlevsellik
kazandıran başta Fransız Mösyö Jolly olup Fransız bürokratların eseridir. Yerli ve milli bir
proje olmayan Maliye Müfettişleri her siyasi iktidar döneminde değişik gerekçelerle tenkit
edilmiş ve etkin olmamasından dem vurulmuştur.
Bu şikâyetlerin iki binli yıllarının başından itibaren hız kazanması ve güçlü AK Parti
iktidarı döneminde de hükümetin elini taşın altına sokması ile yüzyıllık sorunda çözüme
bir doğru yol alınmıştır. Hatta parti üst düzey yöneticilerinden gelen tehditlere karşı göğüs
gerilmiş ve hengâmeli olan bu konunun üzerine hassasiyetle gidilmiştir.
Maliye Teftiş Kurulunun kapatıldığı zamanda dikkat çeken özel bir ayrıntı daha vardır.
Maliye Müfettişlerinin kaldırılması ve MTK’nın kapatılması ‘onların’ siyasi iktidarda ve
muhalefet kanadında ve maliye bürokrasisinde en güçlü oldukları döneme denk gelmesi ise
ayrıca irdelenmesi gereken bir konudur. Bu dönemde Maliye Müfettişi unvanlı bürokrat ve
siyasilerin görevleri ise aşağıda verilmiştir.
üzerine taayyün ediyor. Şimdi biz, bu kadar Maliye Müfettişlerini tayin ettik, kendilerine
bol bol maaşlar, harcırahlar tahsis ettik, ahali yine bakıyor kî, emval-i devlet mahvoluyor,
pâymâl oluyor. Maliyeye müracaat ediliyor fayda çıkmıyor. Sonra, Mutasarrıf ve Kaymakam
tahkikat-ı arnika icra ediyor. Emvâl-i devletin heder edildiğini kanunen ve delâil-i muknia,
evrâk-ı sübûti’yye ile ispat ediyor. Bu halde neden dolayı müfettişe maaş veriliyor?’
Isparta Mebusu Eşref Efendi de, ‘Müfettişlerin yaptığı işlerden şimdiye kadar ne semere
hâsıl oldu diyerek aynı şekilde muzdarip olanlardan bir diğer mebustur. Bizim memlekette
bir vukuat oldu, tahkikat icra edildi, evrakı geldi, o evraka Nezaret inanmadı, bir kat daha
tahkikat icra etti. Mademki, müfettişin tahkikatına inanılmayacaktır, o halde arkadaşımızın
buyurduğu gibi bu parayı buradan tayyedelim.’
Halep Mebusu Mehmet Bahaeddin Bey, ‘Halep Defterdarı ile onu teftişe giden Maliye
Müfettişi arasındaki samimiyetten rahatsızlığını dile getirmiştir. Halep Defterdarı hakkında
tahkikat icra etmek için Halep’e gönderilen Maliye Müfettişi, Defterdar’ın hanesinde
kalmış, orada yemek yemiş ve kendileri bunun üzerine hemen haber alıp azletmişler.
Bu müfettiş, Defterdar hakkında tahkikat icra edeceği halde, Halep Defterdarı ile gece
yarılarına kadar hembezm olmalarına’ itiraz eder.
İpek Mebusu İbrahim Efendi de, hepsine hak vererek konuyu tek bir cümle ile
özetlemiştir: ‘Ya adam akıllı Müfettiş tayin etsinler veyahut bu Müfettişleri büsbütün
lağvetsinler.’
Maliye Teftiş Kurulunu kuran ve gerçek anlamda günümüze yansıyan yüzü ile işlevsellik
kazandıran başta Fransız Mösyö Jolly olup Fransız bürokratların eseridir. Yerli ve milli bir
proje olmayan Maliye Müfettişleri her siyasi iktidar döneminde değişik gerekçelerle tenkit
edilmiş ve etkin olmamasından dem vurulmuştur.
Bu şikâyetlerin iki binli yıllarının başından itibaren hız kazanması ve güçlü AK Parti
iktidarı döneminde de hükümetin elini taşın altına sokması ile yüzyıllık sorunda çözüme
bir doğru yol alınmıştır. Hatta parti üst düzey yöneticilerinden gelen tehditlere karşı göğüs
gerilmiş ve hengâmeli olan bu konunun üzerine hassasiyetle gidilmiştir.
Maliye Teftiş Kurulunun kapatıldığı zamanda dikkat çeken özel bir ayrıntı daha vardır.
Maliye Müfettişlerinin kaldırılması ve MTK’nın kapatılması ‘onların’ siyasi iktidarda ve
muhalefet kanadında ve maliye bürokrasisinde en güçlü oldukları döneme denk gelmesi ise
ayrıca irdelenmesi gereken bir konudur. Bu dönemde Maliye Müfettişi unvanlı bürokrat ve
siyasilerin görevleri ise aşağıda verilmiştir.
