Page 31 - ÜSTADNAME
P. 31
arrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 11
16. Ve mal defterdarları sancak kabul etse dörtyüzellibin akçe ile verilir. Ve yeniçeri
ağasına ve sair özengi ağalarına dörtyüz otuzbin akçe ile verilir. Ve dörtyüz binden eksikli
sancak beği beğlerbeği olmaz. Ve Asitanem’den Daru’s-saadetim ağaları sancağa çıksa
dörtyüzbin ile çıkar.
17. Ve Divan-ı Hümayunumda taamda (yemekte) vezir-i azam ile başdefterdar yer ve
sair vüzera ile defterdarlar ve nişancı ve kadıaskerler başka yerler. Ve mal defterdarlarının
ve beğlik ile nişancıdan vezir dahi def’aten almak yoldur ve kanunumdur. Vezir-i azam
önünden kalkan ta’m çavuşbaşın yoldaşlarıyla verilsin. Ve olbir vüzera önünden kalkan ta’am
reisülküttaba neferatiyle verilsin. Ve kadıaskerler önünde kalkan ta’am kapucılar kethüdasına
verilsin.
18. Çavuşbaşı ve reisülküttap ve kapucılar kethüdası hizmetkarlardır. Divanda oturmazlar.
Ve ağalardan mir-alem ve kapucıbaşı gelmek lazım gelse anlar dahi oturmazlar. Ve bir
maslahat içün ma’zul beğlerbeğiler girse veya ma’zul beğler girse, ma’zul beğlerbeğiler
vüzera altına nişancı altına ve ma’zul beğler defterdarlar altına oturalar. Ma’zul beğlerlbeğiler
eğer yoluyla mansıblardan gelmiş mal defterdarlığından veyahut özengi ağalığından olmuş
beğlerbeği ise oturalar. Ve hizmetkârlarına mücevveze giydirmek vüzeranın ve kadıaskerlerin
ve dafterdarların yoludur. Ve beğlerbeğiler ve sancak beğiler üsküfleri yürütmektir. Ve selam
çavuşu vüzeraya ve dafterdarlara tayin olunmak gerekdir. Ve tuğray-ı şerifi her vezir çeküb
nişancıya yardım etmek kanunumdur.
19. Ve başdefterdar cümle malımın nazırı olub, umur-ı alem ana müfevvazdır. Anın izni
olmadan bir akçe ne dahil ne haric-i hazine ola. Ve anın kadri Rumeli beğlerbeği ile beraberdir.
Ve cümle mal defterdarları malımın vekilleridir. Kabzu bastı anlarda müfevvazdır. Ve cümle
küttabın azl ü nasbı anlara müfevvazdır. Ve cümle umur-ı saltanatı vezir’i azam, sair vüzera
ile ve defterarlarım ile müşavere ederler. Anlardan gayrı kimse vakıf olmaya.
20. Ve tuğray-ı şerifim ile ahkam buyurulmak üç canibe müfevvazdır: Umur-ı aleme
müteallik ahkam umuma vezir-i azam buyuruldusu ile yazıla. Ve malıma müteallik
olan ahkâmı defterdarlarım buyuruldusu ile yazalar. Ve şer-i şerif üzere deavi hükmünü
kadıaskerlerim buyuruldusu ile yazalar. Ve baş defterdarlarım dahi umurunu vezir-i azam ile
müşavere edeler. Umur-ı mahfiyyeyi vezir-Sânî dahi duymaya.
21. Ve evladımdan vefat edenlerin meytine vüzeram ve kadısakerlerim ve defterdarlarım
hazır olalar.
22. Ve mal defterdarları baş defterdar olmak yollarıdır. Ve defterdarlığa üç payeden çıkalar:
evvela defter emini ve şehr emini defterdar olmak kanunumdur. Ve üçyüz akçe kadı dahi
defterdar olmak kanunumdur. Ve üçyüz akçe kadı dahi beşyüz akçe kadı mertebesindedir.
Ve hala üçyüz akçe kadı bir kimesne vardır. Üç yüze vardıktan sonra mal defterdarı olmak
kanunumdur. Ve reisülküttap dahi riayet olunursa defterdar olmak kanunumdur.
16. Ve mal defterdarları sancak kabul etse dörtyüzellibin akçe ile verilir. Ve yeniçeri
ağasına ve sair özengi ağalarına dörtyüz otuzbin akçe ile verilir. Ve dörtyüz binden eksikli
sancak beği beğlerbeği olmaz. Ve Asitanem’den Daru’s-saadetim ağaları sancağa çıksa
dörtyüzbin ile çıkar.
17. Ve Divan-ı Hümayunumda taamda (yemekte) vezir-i azam ile başdefterdar yer ve
sair vüzera ile defterdarlar ve nişancı ve kadıaskerler başka yerler. Ve mal defterdarlarının
ve beğlik ile nişancıdan vezir dahi def’aten almak yoldur ve kanunumdur. Vezir-i azam
önünden kalkan ta’m çavuşbaşın yoldaşlarıyla verilsin. Ve olbir vüzera önünden kalkan ta’am
reisülküttaba neferatiyle verilsin. Ve kadıaskerler önünde kalkan ta’am kapucılar kethüdasına
verilsin.
18. Çavuşbaşı ve reisülküttap ve kapucılar kethüdası hizmetkarlardır. Divanda oturmazlar.
Ve ağalardan mir-alem ve kapucıbaşı gelmek lazım gelse anlar dahi oturmazlar. Ve bir
maslahat içün ma’zul beğlerbeğiler girse veya ma’zul beğler girse, ma’zul beğlerbeğiler
vüzera altına nişancı altına ve ma’zul beğler defterdarlar altına oturalar. Ma’zul beğlerlbeğiler
eğer yoluyla mansıblardan gelmiş mal defterdarlığından veyahut özengi ağalığından olmuş
beğlerbeği ise oturalar. Ve hizmetkârlarına mücevveze giydirmek vüzeranın ve kadıaskerlerin
ve dafterdarların yoludur. Ve beğlerbeğiler ve sancak beğiler üsküfleri yürütmektir. Ve selam
çavuşu vüzeraya ve dafterdarlara tayin olunmak gerekdir. Ve tuğray-ı şerifi her vezir çeküb
nişancıya yardım etmek kanunumdur.
19. Ve başdefterdar cümle malımın nazırı olub, umur-ı alem ana müfevvazdır. Anın izni
olmadan bir akçe ne dahil ne haric-i hazine ola. Ve anın kadri Rumeli beğlerbeği ile beraberdir.
Ve cümle mal defterdarları malımın vekilleridir. Kabzu bastı anlarda müfevvazdır. Ve cümle
küttabın azl ü nasbı anlara müfevvazdır. Ve cümle umur-ı saltanatı vezir’i azam, sair vüzera
ile ve defterarlarım ile müşavere ederler. Anlardan gayrı kimse vakıf olmaya.
20. Ve tuğray-ı şerifim ile ahkam buyurulmak üç canibe müfevvazdır: Umur-ı aleme
müteallik ahkam umuma vezir-i azam buyuruldusu ile yazıla. Ve malıma müteallik
olan ahkâmı defterdarlarım buyuruldusu ile yazalar. Ve şer-i şerif üzere deavi hükmünü
kadıaskerlerim buyuruldusu ile yazalar. Ve baş defterdarlarım dahi umurunu vezir-i azam ile
müşavere edeler. Umur-ı mahfiyyeyi vezir-Sânî dahi duymaya.
21. Ve evladımdan vefat edenlerin meytine vüzeram ve kadısakerlerim ve defterdarlarım
hazır olalar.
22. Ve mal defterdarları baş defterdar olmak yollarıdır. Ve defterdarlığa üç payeden çıkalar:
evvela defter emini ve şehr emini defterdar olmak kanunumdur. Ve üçyüz akçe kadı dahi
defterdar olmak kanunumdur. Ve üçyüz akçe kadı dahi beşyüz akçe kadı mertebesindedir.
Ve hala üçyüz akçe kadı bir kimesne vardır. Üç yüze vardıktan sonra mal defterdarı olmak
kanunumdur. Ve reisülküttap dahi riayet olunursa defterdar olmak kanunumdur.
