Page 43 - ÜSTADNAME
P. 43
Muharrem ÖZDEMİR - ÜSTADNAME 23
Tam yetkili vekil olan Vezir-i azam hazretlerinin de çalışmasının ve yüksek yaradılışının
gereği üzere, aşağı ve yukarı tabakadaki halkın durumlarını iyileştirerek doğruluk ve
adaleti su gibi akıtıp haksızlıkları ve kötü usulleri ortadan kaldırmaya, bozukluk ve zulüm
pisliklerini gidermeye, inat ve isyan ateşini yok etmeye, güzel hizmetler ve çok çabalar
harcaması gerekir.
Önce ahiret gününe kadar Allah’ın şerefli kıldığı şehirlerin ve beldelerin en şereflisi,
yerlerin ve yapıların en kutsalı olan Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere halkının
Mısır-ı Kahire’den her yıl gönderilmesi alışılmış olan yiyeceklerini eksiksiz gönderip
rahat yaşamalarını sağlaması yüksek hizmetlerinin gereği ve Osmanlı saltanatının önemli
işlerindendir. Her şeyden önce bu yiyeceklerin temiz, ayıklanmış ve eksiksiz olarak gemilere
yüklemesi ve yolda yoksulların haklarına zarar gelmesinin önlenmesi için güvenilir adamlar
atanarak ve vaktinde yerine ulaştırılması için Mısır valisine birçok emirler göndererek
pek çok uyarma ve tekitler yapmak gerekir. Ve hükümet zamanında halktan veya yüksek
tabakadan fakir ve zengin, cahil veya bilgin, yakın ve uzak, komşu veya konuk hepsine
aynı gözle bakılıp davaları görülmedikçe varlıklarıyla ilgilenmeye; kısacası kutsal şeriat
hükümlerini yerine getirmede herkesi eşit görüp küçük, büyük, zengin, yoksul, halk ve bey
farkı gözetilmemesi gerekir.
Müslümanların işlerinden bir iş kendisine verilmiş olan kimse kapısını kapar da
mazlumlar ve muhtaçlar ona ulaşamazsa o kimsenin de çok ihtiyacı olduğu bir yerde
rahmet kapsı Allah’ın umuma olan rahmetinden ve eksiksiz kereminden mahrum kalır.
Bu geçici dünyada devlet ve saltanattan beklenen, lezzet ve şehvetleri yerine getirmek
değildir. Belki ahiret azlığı toplamak, hayırlı işlerle temiz adını sürdürmek ve iyi anılmayı
ebedileştirmektir.
Yargıçlar ve köyler halkının hallerinden günün olaylarından her ne olursa az ve çok
bilgi alınmak üzere gizli ve açık maaşlı, özel, güvenilir adamlar tayin edilerek ülkenin
durumu hakkında bilgi almaya vermek gerekir.
Zira ilgilenilmezse zalimlerin zulmünden ve valilerin de önem vermemeleri yüzünden
eşkıyanın tasallutundan ötürü halk vatanını terk ederek başka diyarlara dağılıp perişan
olacağı gibi birçok yerler halksız ve faydalanmadan uzak kalacağından o yerlerden geçen
yollardan da güvenliğin tamamen sarsılması, yolculardan nicelerinin mal ve yiyeceklerinin
yapma edilmesi ve adam öldürme ve zarar verme gibi hallerin eksik olmaması yüzünden
hazine gelirlerinde bile önemli azalmalar olacağı şüphesizdir.37
37 UĞURAL. A.g.e. sayfa:24
Tam yetkili vekil olan Vezir-i azam hazretlerinin de çalışmasının ve yüksek yaradılışının
gereği üzere, aşağı ve yukarı tabakadaki halkın durumlarını iyileştirerek doğruluk ve
adaleti su gibi akıtıp haksızlıkları ve kötü usulleri ortadan kaldırmaya, bozukluk ve zulüm
pisliklerini gidermeye, inat ve isyan ateşini yok etmeye, güzel hizmetler ve çok çabalar
harcaması gerekir.
Önce ahiret gününe kadar Allah’ın şerefli kıldığı şehirlerin ve beldelerin en şereflisi,
yerlerin ve yapıların en kutsalı olan Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere halkının
Mısır-ı Kahire’den her yıl gönderilmesi alışılmış olan yiyeceklerini eksiksiz gönderip
rahat yaşamalarını sağlaması yüksek hizmetlerinin gereği ve Osmanlı saltanatının önemli
işlerindendir. Her şeyden önce bu yiyeceklerin temiz, ayıklanmış ve eksiksiz olarak gemilere
yüklemesi ve yolda yoksulların haklarına zarar gelmesinin önlenmesi için güvenilir adamlar
atanarak ve vaktinde yerine ulaştırılması için Mısır valisine birçok emirler göndererek
pek çok uyarma ve tekitler yapmak gerekir. Ve hükümet zamanında halktan veya yüksek
tabakadan fakir ve zengin, cahil veya bilgin, yakın ve uzak, komşu veya konuk hepsine
aynı gözle bakılıp davaları görülmedikçe varlıklarıyla ilgilenmeye; kısacası kutsal şeriat
hükümlerini yerine getirmede herkesi eşit görüp küçük, büyük, zengin, yoksul, halk ve bey
farkı gözetilmemesi gerekir.
Müslümanların işlerinden bir iş kendisine verilmiş olan kimse kapısını kapar da
mazlumlar ve muhtaçlar ona ulaşamazsa o kimsenin de çok ihtiyacı olduğu bir yerde
rahmet kapsı Allah’ın umuma olan rahmetinden ve eksiksiz kereminden mahrum kalır.
Bu geçici dünyada devlet ve saltanattan beklenen, lezzet ve şehvetleri yerine getirmek
değildir. Belki ahiret azlığı toplamak, hayırlı işlerle temiz adını sürdürmek ve iyi anılmayı
ebedileştirmektir.
Yargıçlar ve köyler halkının hallerinden günün olaylarından her ne olursa az ve çok
bilgi alınmak üzere gizli ve açık maaşlı, özel, güvenilir adamlar tayin edilerek ülkenin
durumu hakkında bilgi almaya vermek gerekir.
Zira ilgilenilmezse zalimlerin zulmünden ve valilerin de önem vermemeleri yüzünden
eşkıyanın tasallutundan ötürü halk vatanını terk ederek başka diyarlara dağılıp perişan
olacağı gibi birçok yerler halksız ve faydalanmadan uzak kalacağından o yerlerden geçen
yollardan da güvenliğin tamamen sarsılması, yolculardan nicelerinin mal ve yiyeceklerinin
yapma edilmesi ve adam öldürme ve zarar verme gibi hallerin eksik olmaması yüzünden
hazine gelirlerinde bile önemli azalmalar olacağı şüphesizdir.37
37 UĞURAL. A.g.e. sayfa:24
